Dünya’nın dört ana küresi vardır ve bunlardan biri de Hidrosfer yani su küredir. Başka bir deyişle, Dünya’da bulunan suyun tamamı Hidrosfer olarak bilinir.
Yaklaşık 361740000 kilometrekare olduğu tahmin edilen hidrosfer, dünyanın %70.8’ini kaplar. Atmosferdeki tüm su kütlelerini, buzdağlarını ve su buharını kapsar. Ayrıca akiferlerde ve kuyularda bulunan yeraltı suyunu da içerir.
Su Döngüsü veya Hidrolojik Döngü hidrosfer boyunca hareket eder. Sular, bulutlarda yağmur veya kar olarak yer yüzüne düşer, daha sonra okyanuslar, göller ve nehirler gibi su kütlelerinde toplanır. Su kütleleri daha sonra atmosfere buharlaşır ve döngü devam eder.
Hidrosferin Önemi Nedir?
Hidrosfer, tüm yaşam formlarının hayatta kalmasında ayrılmaz bir rol oynadığı için büyük önem taşımaktadır. İşte hidrosferin Dünya’daki önemli işlevlerinden bazıları:
Yaşayan Hücrelerin Bir Bileşeni
Canlı bir organizmadaki her hücrenin en az %75’i sudan oluşur. Bu, hücrenin normal işleyişini destekler. Canlı organizmalarda meydana gelen kimyasal reaksiyonların çoğu, suda çözünen maddeleri içerir. Su olmadan hiçbir hücre hayatta kalamaz veya normal işlevlerini yerine getiremez.
Birçok Yaşam Formu için Habitat
Hidrosfer, çok çeşitli bitki ve hayvanların yaşaması için önemli bir yer sağlar. Nitrat, nitrit ve amonyum iyonları gibi birçok besin maddesi ile karbondioksit ve oksijen gibi gazlar suda çözülür. Bu bileşikler, suda yaşamın varlığında ayrılmaz bir rol oynar.
İklim
Suyun istisnai özelliklerinden biri, yüksek özgül ısısıdır. Yani suyun ısınması uzun zaman aldığı gibi soğuması da uzun zaman alır. Bunun önemi ne biliyor musun?
Yeryüzündeki sıcaklıkların düzenlenmesinde önemli bir rol oynar, sıcaklıkların yaşamın varlığına uygun bir aralıkta kalmasını sağlar. Okyanus akıntıları da ısı dağılımında kritik bir rol oynar.
Atmosferin Varlığı
Hidrosferin, atmosferin mevcut haliyle varlığına önemli katkısı vardır. Dünya oluştuğunda sadece çok ince bir atmosferden oluşuyordu. Bu atmosfer, Merkür’ün mevcut atmosferine benzer şekilde helyum ve hidrojenle doluydu.
Helyum ve hidrojen gazları daha sonra atmosferden atıldı. Ve Dünya soğudukça üretilen gazlar ve su buharı, mevcut atmosferi haline geldi. Volkanlar ayrıca atmosfere giren diğer gazları ve su buharını da serbest bıraktı.
Bu sürecin yaklaşık 400 milyon yıl önce gerçekleştiği tahmin ediliyor.
İnsana Etkisi
Hidrosfer, insanlara çeşitli şekillerde fayda sağlar. Su, içmenin yanı sıra yemek pişirme, temizlik gibi evsel amaçlarla ve endüstriyel amaçlarla da kullanılmaktadır. Su ayrıca ulaşım, tarım ve hidroelektrik yoluyla elektrik üretmek için de kullanılabilir.
Hidrosferin önemine ek olarak, bu küre hakkında bilmeniz gereken bazı gerçekler var.
Hidrosfer örnekleri
- Tüm okyanuslar – Pasifik, Hint, Atlantik, Arktik ve Antarktika okyanusları
- Denizler – Karadeniz, Hazar Denizi, Basra Körfezi, Adriyatik Denizi, Akdeniz ve Kızıldeniz
- buzullar Dünyanın en büyük buzulu olan Antarktika’daki Lambert buzulu gibi
- Göller
- nehirler
- Canlı Yayınlar
- Bulutlar
Hidrosfer Hakkında Önemli Bilgiler
Dünyadaki toplam su miktarı yaklaşık 333 milyon mil küp veya 1.386 milyon kilometre küptür.
Su yüzdesi bakımından hidrosferin bileşimi aşağıdaki gibidir:
- Okyanus – %97,6
- Tuzlu göller ve İç denizler – %0,008
- Buzullar ve buzullar – %1,9
- Yeraltı suyu – %0.5
- Toprak nemi – %0.01
- Göller – %0,009
- Tatlı su nehirleri – %0,0001
- Atmosfer – %0.0009
Tatlı suyun yaklaşık %68,7’si kalıcı kar şeklinde bulunur. Bu, Kuzey Kutbu ve Antarktika bölgelerinde ve diğer dağ buzullarında bulunur.
Dünya, su gezegeni olarak bilinir yaşamın tamamen hidrosferde bulunan suya bağlıdır.
Hidrosfer, atmosfer ve litosfer ile öncelikle hidrolojik döngüdür .
Hidrolojik döngü, güneşten gelen enerji tarafından yürütülür. Su döngüsü dört ana adımdan geçer: Buharlaşma, Yoğuşma, yağış olarak bilinen ek bir unsur terleme vardır.
Dünya yüzeyindeki su, buharlaşma, bu da enerjinin oluşmasını gerektirir.
Atmosfere ulaştığında, su buharı soğur ve bulutları oluşturan su damlacıkları halinde birikir, yoğunlaşma olarak da bilinir.
Dünya’ya yağış yağmur, dolu, karla karışık yağmur kar şeklinde düşer.
Dünya yüzeyinden su kütlelerine akan yağış suyudur.
Akmayan suyun toprağa sızarak toprak ile kayalar arasındaki boşlukları doldurduğunu belirtmekte fayda var. Sonunda yeraltı suyuna dönüşür.
Bilim adamlarına göre, Dünya yüzeyindeki su miktarı zamanla değişmez. Bu, bugün Dünya’da mevcut olan su miktarının, dinozorların Dünya’da dolaştıkları zamankiyle aynı olduğu anlamına gelir.
Hidrosferin sıcaklık ve basıncının derinlikle önemli ölçüde değiştiğine inanılmaktadır. Ayrıca, Dünya’daki okyanusların ortalama derinliğinin 12.447 fit veya 3794 metre olduğu söyleniyor. Bu, kıtaların ortalama yüksekliğinin beş katına eşittir.
Dünya’nın sistemi birbiriyle bağlantılı veya örtüşen dört küreden oluşur: hidrosfer, litosfer, atmosfer ve biyosfer.
Dünyadaki toplam su kütlesinin, iklim kütlesinin yaklaşık 300 katı olduğu söylenir.
Bazı bilim adamlarına göre, Jüpiter’de, Europa olarak bilinen bir ayda başka bir hidrosfer daha var. Bu hidrosfer, donmuş bir dış katman ve onun altında büyük bir sıvı var.
Pasifik, dünyanın en derin okyanusudur. Ve dünyanın en derin siperine, Mariana siperine ev sahipliği yapıyor. Pasifik Okyanusu neredeyse daireseldir, Atlantik Okyanusu ise ‘S’ şeklini alır. Atlantik Okyanusu en uzun kıyı şeridine sahiptir.
Adını bir ülkeden alan tek bir okyanus vardır. Bu, Atlantik Okyanusu’ndan daha derin olan Hint Okyanusudur. Ayrıca Hint Okyanusu, Volkanik Adalardan daha fazla Kıta Adasına sahiptir.
Arktik Okyanusu dünyanın en küçük okyanusudur. Kuzey Kutup Dairesi içinde yer alır ve Kuzey Kutbu merkezinde yer alır.
Güneş ve Ay’ın yerçekimi, deniz suyunun genişlemesine ve büzülmesine neden olur. Bu, gelgit olarak bilinen bir fenomen olan yüzey tabakasının yükselmesine ve düşmesine yol açar. En yüksek gelgitler Dolunay ve Yeni Ay sırasında meydana gelir. Bahar gelgitleri denir. En düşük gelgit neap gelgit olarak adlandırılır.
Dünya Batı’dan Doğu’ya dönerken, okyanus akıntıları her zaman Doğu’dan Batı’ya akar. Akımlar, Coriolis kuvvetinin sıfıra yakın olduğu ekvator yakınlarında daha belirgindir. Kuzey ve Güney Okyanus ekvator akıntıları, su boşluğunu doldurmaya yarayan karşı ekvator akıntısı üretir. Benzer şekilde, ekvator akıntılarına benzer karşı akıntılar, genellikle kutup bölgesinden ekvator bölgesine doğru akar.
Çevre gibi sürekli hareket halinde olduğuna inanılıyor.
