Dış püskürük kayaçlar namı diğer volkanik kayaçlar nelerdir? Ne gibi özelliklere sahiptir? Merak edilen konular hakkında sizleri bilgilendireceğiz.
Volkanik Kayaçlar Nedir?
Mantodan ayrılan lavlar, yer bulduğu zaman bir şekilde yukarı çıkmayı başarır. Dışarısı magmaya göre çok soğuk olduğundan ani bir soğuma gerçekleşir. Bu şekilde meydana gelen kayaçlara volkanik kayaçlar ismi verilir.
Volkanlar sürekli büyüyor ve değişiyor. Her volkanik patlama meydana geldiğinde, çevreye yeni bir kaya eklenir. Bu püskürmeler, Dünya yüzeyinin şekillenmesinde olduğu kadar, kayaların oluşumunda ve yok edilmesinde de büyük rol oynar.
Yine de, daha önce Dünya’da var olan volkanların tarihleri hakkında her şeyi bilmiyoruz. Volkanologlar, yanardağları inceleyen bilim adamları, yanardağları daha iyi anlamak için yanardağların ürettiği kaya türlerini inceleyebilir. Bu kayalar, geldikleri yanardağın özelliklerine göre değişir. Volkanik kayaçlar benzersizdir çünkü onları ne zaman ve nasıl oluştuklarını doğru bir şekilde keşfetmek için inceleyebiliriz
Volkanik Kayaçların Özellikleri
- Soğuma o kadar çabuk olur ki şekilleri kırık, çatlak tarzda olur.
- Kırıkların abartı derecede olması onların kolay dağılmasına neden olur.
- Lavlar bir nevi ateş olduğu için koyu tonlarda olurlar.
- Yine ani soğumaya dayalı olarak mineraller net değildir.
- Yüksek sıcaklıktaki bir ateşte fosil barınma ihtimali yoktur. Hangi bölgede meydana gelirlerse oranın özelliklerini taşırlar, bu yüzden farklı türleri vardır.
Dış Püskürük (Volkanik) Kayaçların Türleri
- Andezit
- Bazalt
- Obsidiyen veya Volkan Camı
- Volkan Tüfü
Andezit
Andezit, bazalta benzer, sadece daha açık renkli ve bazalttan daha az demir ve magnezyum içeren volkanik bir kayadır. Genellikle fenokristaller (büyük göze çarpan kristaller) içeren Andezit, değerli bir taş olan Andezin için bir ana kayadır. Dünya’nın kıtasal kabuğunun büyük bir kısmı andezitik kayaçlardan oluşur.
Andezit agrega veya dolgu olarak kullanılabilir, ancak silika içeriği yüksek olduğundan ve betonda alkali-silika reaktivitesine neden olduğundan beton uygulamaları için ideal değildir. Andezitik volkanizma, porfir bakır yatakları ile yakından ilişkilidir ve dünyadaki bakır cevherinin çoğu için bir ev sahibi kayadır. Andezit, jeologlar tarafından antik jeosütürlerin tarihini incelemek için de kullanılabilir.
Bazalt
Bazalt, mafik (karanlık) magmatik, ekstrüzyonlu bir volkanik kayadır. Bu nedenle bazalt veziküler (küçük boşluklar içeren) ve breşli (açısal parçalara sahip) olabilir. Genellikle sert, sert ve yoğundur.
Dekoratif bazalt, bazen madencilik operasyonlarından elle seçilir. Genellikle taş ocağından kesilir ve fayans, levha veya diğer dekoratif formlar halinde cilalanır. Bazalt kırmataş, dekoratif taş, kesme taş, yalıtımda kullanılır.
Obsidiyen
Obsidiyen siyah volkanik bir camdır. Süper soğutulmuş lavlardan oluşur. İnsanlığın en eski araçlarından bazıları için kullanılmıştır. Obsidiyen şu anda süs amaçlı kullanılmaktadır ve araştırmacılar obsidyenin tıp endüstrisinde cerrahi neşterler için kullanımını araştırmaktadır.
Volkan Tüfü
Volkanik menfezlerden gelen kül ve diğer tortulardan oluşan nispeten yumuşak ve gözenekli bir kayadır. Ejeksiyon ve çökelmeyi takiben kül, konsolidasyon adı verilen bir süreçte katı bir kayaya sıkıştırılır. Yüzde 50’den fazla tüf içeren kayaç, tüflü olarak kabul edilir. Tortul veya magmatik kaya olarak sınıflandırılabilir. Bazen sedimantolojik terimler kullanılarak tanımlansalar da, genellikle magmatik petrololoji bağlamında incelenirler.
