Bağıl Atom Kütlesi
Atomlar ve moleküller ciddi anlamda küçük olmalarından dolayı ölçümlenmeleri güçtür. Bunun için de bir ölçüm aleti bulunmamaktadır. Elementler arası farklılıkların saptanması, atom ve molekül ağırlıklarının ölçülmesi içinse farklı bir element baz alınarak ölçümler gerçekleştirilir.
Bir element referans alınarak diğer elementlerin atom ve molekül ölçümleri yapıldığından dolayı bağıl atom kütlesi olarak tanımlanmaktadır. Fakat günümüz normlarına göre bağıl kelimesi artık tercih edilmez. Daha çok atom kütlesi denildiğinde bağıl atom kütlesinden bahsedildiği anlaşılır.
Atomun kütlesini belirlemek için kütleyi ölçebileceğimiz bir terazi bulunmuyor. Fakat kütle spektrometresi olarak adlandırılan bir cihaz yardımıyla kütleleri hesaplayabiliyorlar. Yine elementte bulunan atom sayısını da hesaplamak mümkün olabiliyor.
Bu hesaplamalar her ne kadar mümkün olsa da elde edilen sayıların son derece küçük olduğunu vurgulamak gerekiyor. Bunu Hidrojen atomunun kütlesi için elde edilen 1.673×10 üssü -24 g ifadesiyle anlamak mümkündür.
- Hidrojen atomunun kütlesi: 1.673 x 10 üzeri -24 g.
Böylesine ufak sayılarla diğer elementlerin atom kütlelerini hesaplamak son derece zor olmakla beraber aynı zamanda kullanışlı bir metot da değildir. Kütle karşılaştırmaları için deneysel ve bağıl bir ölçek kullanılarak kütle birimi buna göre tespit edilmektedir.
Suyun bileşiği olan H2O için bağıl atom kütlesi 18 gram olarak baz alınmaktadır. Bileşende 2 hidrojen atomu varken bir oksijen atomu olduğunu varsayarak hesaplama buna göre gerçekleştirilebilir. Hidrojen atomunun bağıl kütlesi 1’dir ve iki hidrojen atomunun bağıl kütlesi 2 gramdır. 18 gram olan H2O bileşiğinin bağıl kütlesinden 2 gram çıkardığımızda dolayısıyla Oksijen atomunun bağıl kütlesi 16 gram kalmaktadır. Bağıl atom kütlesi bu şekilde referans alınan diğer elementler baz alınarak hesaplanmaktadır ve tüm değerler buna göre belirlenmektedir.
