Rüzgâr Nedir?
Rüzgâr, Dünya’daki birçok senaryoda gözlemlenebilen doğal bir olgudur. Rüzgâr, hafif bir hava hareketi veya kasırgalara ve hortumlara eşlik eden şiddetli bir kuvvet olarak hissedilebilir. Bilimsel olarak rüzgâr nedir? Tanım: Rüzgâr genellikle hava olarak bilinen atmosferdeki gaz moleküllerinin hareketidir. Bununla birlikte, birkaç farklı rüzgâr anlamı vardır. Rüzgâr herhangi bir gazın Dünya’daki hareketi olarak tanımlanabilir, havanın atmosferdeki hareketini ifade eder.
Rüzgâr Nasıl Oluşur?
Tipik olarak, dünya yüzeyinde farklı şekilde emilen güneş radyasyonu ile başlar. Bulut örtüsü, dağlar, vadiler, su kütleleri, bitki örtüsü ve çöl arazileri gibi senaryolar nedeniyle dünya yüzeyi farklı şekilde ısıtılır.
Bu eşit olmayan ısınmanın bir sonucu olarak, dünya yüzeylerinin sıcaklığı çok fazla değişecektir. Daha yüksek sıcaklıklara sahip yüzeylerdeki hava, daha hafif diğer bir tabirle daha az yoğun olduğu için yükselmeye başlayacaktır. Hava yükseldikçe, düşük atmosferik basınç oluşturur. Daha soğuk sıcaklıklara sahip yüzeylerdeki hava alçalmaya başlar. Batan daha yüksek atmosferik basınç meydana getirir.
Sıcak hava yükselir ve soğuk hava alçalır. Bu, eşit olmayan ısıtmanın neden olduğu atmosferik basınçta uzamsal farklılıklara neden olur.
Atmosferik (hava) basıncında herhangi bir fark olduğu her yerde ve her zaman, rüzgâr olacaktır çünkü hava yüksek basınç alanından alçak basınç alanına hareket edecektir. Hava basıncındaki fark eğer daha fazla olursa rüzgârların daha kuvvetli olabileceği manasını taşır.
İyi bir örnek, sıcak tropik suların üzerindeki sıcak havanın yükseldiği ve yüksek basınçlı soğuk havanın hızla boşluğu doldurmaya başladığı tropik depresyonun nasıl oluştuğudur.
Basitçe söylemek gerekirse, rüzgâr hava moleküllerinin hareketidir. Rüzgâra neyin neden olduğunu anlamak için iki kavram merkezidir: hava ve hava basıncı. Hava, nitrojen (hacimce yaklaşık yüzde 78), oksijen (hacimce yaklaşık yüzde 21), su buharı (dünya yüzeyine yakın hacimde yüzde 1 ila 4 arasında) ve diğer eser elementlerden oluşur. Her nefes aldığımızda, soluduğumuz hava bu moleküllerin yaklaşık olarak aynı nispi oranlarından oluşur ve yer seviyesindeki bir inç küp hava yaklaşık 10 20 molekül içerir.
Bu hava moleküllerinin tümü çok hızlı hareket eder, birbirleriyle ve yer seviyesindeki herhangi bir nesneyle kolayca çarpışır. Hava basıncı, bu moleküllerin belirli bir alana uyguladığı kuvvet miktarı olarak tanımlanır. Genel olarak, ne kadar fazla hava molekülü mevcutsa, hava basıncı o kadar büyük olur. Rüzgâr da, basınç gradyan kuvveti denen şey tarafından yönlendirilir. Yatay mesafe boyunca hava basıncında yaşanan değişimler, hava moleküllerinin nispeten yüksek hava basıncı alanından alçak basınç alanına doğru ilerlemesine sebep olur. Tüm ölçeklerdeki bu tür yatay basınç farklılıkları, yaşadığımız rüzgârı oluşturur.
Bir hava haritasında büyük ölçüde görüntülenen yüksek ve alçak basınç alanları, belirli bir günde yaşadığımız genellikle yumuşak ortam rüzgâr akışını yönlendirir. Bu rüzgârın arkasındaki basınç farklılıkları, toplam atmosferik basıncın yalnızca yüzde 1’i kadardır ve bu değişiklikler, birden çok durum aralığında meydana gelir. Şiddetli fırtınalardaki rüzgârlar aksine, çok daha büyük ve daha yoğun yatay basınç değişimi alanlarının bir sonucudur. Tornadolar harika örneklerdir.
