Naftalin ham petrol veya kömür katranından yapılır.
Naftalin ham petrol veya kömür katranından yapılır. Ayrıca bir şeyler yandığında da ortaya çıkabilir. Sigara dumanı, araba egzozu ve orman yangınlarından çıkan dumanda yer alabilir. Böcek ilacı ve haşere kovucu Naftalin İlk olarak 1948’de Amerika Birleşik Devletleri’nde bir pestisit olarak tescil edilmiştir. Ülkemizde en fazla güvelerden korunmak için kullanılır. Uzun sure dolapta duracak kıyafetlerimiz güveler tarafından parçalanmasın, yenmesin diye birçok noktaya naftalin yerleştirilir. Miktarını abartmayın, zararlı olabilir.
Naftalin gazı solunduğunda, vücut onu vücuttaki hücrelerle reaksiyona giren diğer kimyasallara ayırır ve dokulara zarar verir. Naftalinin güveleri nasıl öldürdüğü tespit edilemese de kokunun yeterince rahatsız edici olduğu düşünülmektedir.
Naftaline maruz kalma ihtimalimiz nedir?
Aşırı derecede naftalin bulunan bir yerde sürekli nefes almak zehirli gazları içimize çekmemize neden olabilir. Naftalin elledikten sonra elin ağza götürülmesi veya el iyice yıkanmadan bir şeyler tüketilmesi, sigara içilmesi gibi durumlarda naftalin vücuda girebilir. Özellikle çok yoğun naftalin kokusu olan yerde uzun süre durmamanız gerekir, küçüklerin veya hayvanların daha çok dikkat etmesi gerekir. Naftalin uzaktan bakıldığında bir şekeri andıracağı için çocuklarınızdan ve evcil hayvanlarınızdan uzak tutmanız gerekir.
Naftaline maruz kalmanın belirtileri ve sonuçları neler?
Aşırı derecede naftaline maruz kalmanın belirtileri arasında;
- Baş ağrısı,
- Mide bulantısı,
- Baş dönmesi,
- İstifra gibi semptomlar görülebilir.
Eğer naftalin içeren bir ürünün buharını çok fazla içinize çekerseniz, hatayla naftalin tüketirseniz hemolitik anemi riski de yüksektir. . Bu, kırmızı kan hücrelerinin parçalandığı ve artık oksijeni bu şekilde taşımadığı zamandır.
Küçük çocuklarda ayrıca; ishal, ateş, karın ağrısı, ve naftalin yedikten sonra rengi değişmiş ve ağrılı idrar görülebilir. Naftalin yemiş köpeklerde uyuşukluk, kusma, ishal, iştahsızlık ve titreme görülebilir.
Naftalin içinde saklanan giysiler yıkanmadan giyilirse özellikle küçüklerde kansızlığa neden olabilir. Kalıtsal enzim eksikliği olanlarda anemi riski daha fazladır.
Naftalin vücuda girdiğinde neler olur?
İnsanlarda naftalin, hemolitik aneminin gelişimiyle bağlantılı olan alfa-naftol’e parçalanır. Böbrek ve karaciğer hasarı da oluşabilir. Alfa-naftol ve diğer metabolitler idrarla atılır.
Hayvanlarda naftalin, akciğerleri etkileyebilen alfa-naftol dahil diğer bileşiklere ayrışır. Naftaline maruz kalan ineklerin sütünde naftalin bulundu, ancak kalıntılar ineklerden sonra hızla kayboldu. Hemen hemen tüm naftalin diğer bileşiklere parçalandı ve bunlar idrarla beraber atıldı.
Naftalin kansere neden olur mu?
Hayvan çalışmaları, naftalinin kansere neden olabileceğini öne sürdü. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) (IARC), naftalinin insanlar için muhtemelen kanserojen olduğu sonucuna varmıştır. ABD Çevre Koruma Ajansı Yine hayvan çalışmalarına dayanarak, naftalini olası bir insan kanserojeni olarak sınıflandırdı.
Naftalin’e uzun süre maruz kalmanın kanser dışı etkilerini araştıran var mı?
Hamileyken naftalinle beslenen sıçanlar o kadar hızlı kilo almadılar. İnsanlarda, naftalin yiyen kadınlar ya da hamileyken buharlarını soludu, hemolitik anemili bebekler dünyaya getirdiler. Astım veya diğer kronik hastalıklarla ilgili henüz net bir bilgiye ulaşılamadı.
Herhangi bir yerde duran naftaline ne olur?
Ortamdaki çoğu naftalin gaza dönüşecektir. Bazıları bitkiler tarafından alınabilir ama bu durum toprağa bağlıdır. Naftalinin ömrü havada bir günden az, toprakta 80 günden fazla kalabilir.