Ülkemizde de tıpkı global dünyada olduğu gibi nüfus dağılımını etkileyebilecek pek çok faktörden söz etmek mümkündür. İnsanların yaşam alanları, çeşitli çevresel faktörler ve sosyal denge nüfusun belirli noktalarda yoğunlaşmasını sağlar. Bu aynı zamanda bazı noktalarda da göçün çok kontrolsüz bir biçimde artması demektir.
Doğal unsurlar ve beşeri unsurlar olarak nüfus dağılımını iki ana grupta incelemek ise mümkündür.
Türkiye’de Nüfus Dağılımını Etkileyen Doğal Faktörler
Yeryüzü Şekilleri
Yeryüzü şekilleri tamamıyla yerleşim yerlerinin imar planını etkilediği için ciddi bir nüfus dağılımı parametresidir. Keza dağlık alanlarda, engebeli arazilerde ya da imara müsait olmayan noktalarda insanların yaşaması mümkün olmayacaktır. Bu bağlamda insanlar daha rahat yaşanabilecek olan ovalara, düzlüklere ve platolara doğru gitmeye meyilli olmaktadır.
İklim Koşulları
Türkiye’nin en büyük üç büyükşehrine bakıldığında ikisinin kıyı şeridi olduğu görülebilmektedir. Çünkü kıyı şeritleri çok daha ılıman bir iklime sahip olup yaşama daha da elverişlidir. Buna bağlı olarak insanlar bu bölgelerde daha fazla yerleşik hayat sürmektedir.
Bitki Örtüsü
Her ne kadar ormanlar hayatımız için önemli faktörler olsa da yoğun ormanlık alanlarda yerleşim söz konusu değildir. Bu nedenle ormanlık alanlar daha az tercih edilir.
Toprak Verimliliği
Verimli topraklar tarıma uygundur ve insanlar bu alanların etrafına konumlanır. Verimsiz tarım arazilerinin olduğu bölgelerde ise nüfus yoğunluğu çok azdır.
Su Kaynağı
İnsanların yerleşim yerleri genel anlamda su kaynağına bağlı olarak seçilmiştir. Temiz su kaynaklarının olduğu yerler daha yoğun bir yerleşimle karşımıza çıkar. Yeterli su kaynağına sahip olmayan bölgeler ise nüfus yoğunluğunun en az olduğu alanlardır.
Türkiye’de Nüfus Dağılımını Etkileyen Beşeri Faktörler
Sanayileşme ve Ticaret
Sanayinin daha gelişmiş olduğu noktalar direkt olarak ticaretin merkezi konumunda görülebilir. Bu aynı zamanda yoğun bir iş hacmi ve dolayısıyla iş yükü demektir. İş potansiyelinin yüksek olması insanların burada yaşamaları için genel geçer bir sebeptir.
Tarım
Tarım üretimin en önemli halkalarından birisidir. Tabii ki tarımın yapılabilmesi için verimli topraklar, uygun yeryüzü şekilleri, ideal iklim koşulları ve yeterli su kaynakları gerekir. Yani doğal faktörler açısından önemli adımların ardından tarım bir o kadar mühim bir beşeri faktör olarak değerlendirilebilir.
Turizm
Turizm başlı başına büyük bir iş hacmi doğurduğundan dolayı insanların yerleşim yerleri turistik bölgelere yakındır. Aynı zamanda turistik bölgeler iklim açısından da en çok yaşanılan alanlar arasındadır.
Madencilik
Madencilik yine iş olanaklarının çok olduğu bir sektör olmasıyla beraber bölgesel olarak insanların yerleşim için tercih unsurları arasında yer alabiliyor.
Ulaşım
Ulaşım beşeri faktörler arasında en önemli kriterler arasındadır. Diğer illerle ulaşım, ticari faaliyetler ve buna bağlı olarak sanayi ile ticaretin gelişimi iş imkânlarını da arttırmaktadır. Tüm bunlar lojistik altyapıya bağlı olarak bölgenin yaşanılabilirliğini etkilemektedir.
