Türk halı ve kilimlerinde bulunan birçok desen ve motif bulunmaktadır. Bunlar Türklere özgü kültürü yansıtan değerler olarak kabul edilip hemen hemen birçok yörede benzer motifler yer almaktadır. Başlıca halı ve kilim motifleri hakkındaki bilgileri sizler için derledik.
Motif: Türklere özgü kullanılan eşyalarda el işi halı ve kilimlerde çeşitli şekillerde oluşturulmuş simgesel desenlere motif adı verilmektedir. Bu motiflerin genellikle bir anlamı ve özelliği bulunmaktadır.
Elibelinde motifi: Halı ve kilimlerde sıklıkla kullanılan kadınsal bir semboldür. Bazı araştırmacılara göre dişilik, bereket, kısmet, mutluluk ifade eden ve uğurlu olduğuna inanılan bir motiftir.
Koçboynuzu: Bereket anlamına gelen aynı zamanda kahramanlık, güç, erkeklik sembolü şeklinde kullanılan bir motiftir. Motif koç boynuzu şeklinde yer alan sembol insanlık tarihinde de çoğu kez güç kuvvet ve kudret göstermek amacıyla kullanılmış ve genellikle erkekle özdeşleştirilmiştir bir motiftir.
Bereket: Bereket sembolü olup 3 gruba ayrılmaktadır. Bunlardan 1. Grup meyveler, balıklar gibi sonsuz mutluluğu ifade eder. 2. Grup doğadan öğeler içerir. Özellikle ağaç, çiçek ve yapraklar. Bolluk bereket simgesi olarak kullanılır. Nar da buna örnektir.
İnsan: Şaman kültürünün devamı olan insan figürü, ölüm-doğum gibi insanı öğeleri temsil eder.
Saçbağı: Evlilik, doğum ve çoğalmayı sembolize eder.
Küpe: Cinselliği temsil eder, evlilik isteğinin de göstergesidir.
Bukağı: Atlara takılan zincirin adıdır. Evliliği ve aile devamını simgeler.
Suyolu: Yeniden doğuşun simgesi, sadece bedensel değil aynı zamanda ruhen doğuştur.
Pıtrak: Bir bitki ismi olup, kötü gözleri uzaklaştırma amacıyla kullanılan bir motiftir.
El, Parmak, Tarak: El yaratıcı sembolüdür. Aynı zamanda güç ve hükmü simgeler.
Muska ve Nazarlık: Kötü gözlerden koruma amacıyla kullanılır.
Göz: Nazardan koruma amacı taşır, aynı zamanda ruhen farkındalık anlamına gelen üçüncü gözü de temsil eder.
Yılan: Her ne kadar kötü bir hayvan gibi dursa da Türklerde güç ifadesi olarak kullanılır. Ayrıca eski Türk tanrılarından biridir.