Tür Adları ve Özellikleri
Cins adları olarak bilinen bu kavram pek çok tanımlamada karşımıza çıkabilir. Herhangi bir türe ait olan, canlı veya cansız her şeyi kapsayan bu isimler özel adlar gibidir. Çünkü özel adlarda da tek bir varlığı ya da nesneyi belirli şekilde gösterme yoktur. Cins adları da aynı şekildedir.
Tür adları olarak da anılabilen bu kavram aynı türe ait olan canlı cansız varlıkları ve nesneleri kapsayabilir. Bunların tümünü kapsayabildiği gibi bir kısmını ya da birisini de ifade edebilir.
Aynı türden olmalarından ötürü birisini, bir kısmını ya da tümünü kapsayıcı olması normaldir. Örnek olarak ağaç gösterilebilir. Tüm ağaçları kapsayabildiği gibi belirli bir ağacı da kapsayabilir. Ya da gece ve gündüz gibi isimler, kalp ya da boyun gibi vücut kısımları yine örnekler arasındadır.
Bazı Cins İsimleri
- Vücudun bölümleri ve organ isimleri: baş, kol, el, ayak…
- Akrabalık isimleri: ana, baba, kardeş, dayı, hala, teyze…
- Araç, eşya isimleri: kaşık, makas, bardak, iplik, iğne…
- Hayvan ve bitki isimleri: kedi, kartal, fındık, ceviz, kiraz…
- Kavramlar: düşünce, hedef, zekâ, temenni…
- İş, meslek; meslek sahibi simleri: öğretmenlik, öğretmen, avukat, işçi, memur, profesyonel, futbolcu…
- Giyecek isimleri: ceket, ayakkabı, gömlek, eldiven…
- Yiyecek isimleri: elma, yemek, ekmek, biber…
- İçecek isimleri: su, meşrubat, gazoz…
- Sayı isimleri: on, beş yüz, bir…
- Renk isimleri: sarı, kıpkırmızı, mor…
- Nitelik isimleri: büyük, kocaman, dairesel…
- Zaman isimleri: ay, saat, dakika, yıl…
- Soru Kelimeleri: ne, kim, hangi…
Cins isimleri aynı zamanda birer isim olduklarından ötürü özel isim şeklinde de kullanıldıkları görülebilir. Buna dilimizde pek çok kez şahit olabiliriz.
- Kalem: Yazı yazmaya yarayan araç
- Kalem: Yazı işlerinde çalışan memur
- Deniz: Coğrafi olarak bir arada olan su kütlesi
- Deniz: Bir erkek ismi
Cins adları oldukça geniş bir yelpazede kullanılabilir. Akrabalık ilişkileri, bitkiler, araç gereçler, organlar gibi akla gelebilecek tüm türler için kullanımı mümkündür. Aşağıda da cins isimleri üzerine verilmiş 30 farklı örneğe rastlayabilirsiniz.
- Gövde : Ormanda gövdesine sarılamayacağım kadar büyük ağaçlar vardı.
- Teyze : Teyzem bu yaz tatilini onların yanında geçirmem için ısrar ediyor.
- Yılan : Hayvanat bahçesinde en çok yılan dikkatimi çekmişti.
- Elma : Amasya denince aklıma bitmek bilmeyen elma bahçeleri gelir.
- Kalem : Sınava en uğurlu kalem ve silgimi alarak girdim.
- Süpürge : Süpürge bozulunca yenisini almak zorunda kaldık.
- Baş : Baktığımız köpeğin başını eğerek mama beklemesi beni çok üzmüştü.
- Baba : Evde otoritenin merkezinde babalar olur.
- Kedi : Bu kadar hayvan sever olmasına rağmen kedilere yaklaşamıyor.
- Kaşık : O yemek kaşıkla yenmez dedikçe inatlaşıyor.
- Taş : Bir hışımla taşı fırlattı ve etrafa zarar vereceğinin farkına varamadı.
- Yol : Köye giderken çok zorlu bir yolu geçmek zorunda kalıyoruz.
- Ağaç : Yazlığa yaklaşınca mandalina ağaçlarının kokusu beni mest eder.
- Irmak : Hırçınca çağlayan ırmak neden duruldu kimse bilmiyor.
- Kitap : Bu yıl harçlıklarını kitap almak için biriktirdi.
- Dergi : En sevdiğim dergi artık bayide satılmamaya başladı.
- Yaprak : Ağaç o kadar çok yaprak döktü ki altını her gün süpürdük.
- Ev : Tatil kulağa hoş geliyor ama ev huzuruna benzemiyor.
- Çocuk : Parka çok yakın olduğu için sürekli çocuk sesleri duyuyorum.
- Su : Kaybolduğumuzda sadece su vardı ve birkaç gün öyle idare ettik.
- Sıra : Baksana aynı sıraları paylaştığımız arkadaşlar nerelere gelmişler.
- Hayal : Hayallerini bir gün gerçekleştirmek umuduyla çalışıyordu.
- Düşünce : Herkes düşünce özgürlüğü kapsamında bu konuya eğilmelidir.
- Özlem : Ailesi ona o kadar hoyrat davrandı ki halen daha özlem duyuyor.
- Taraf : Aranızdaki sorunda illa bir taraf olmamı bekleme.
- Ceza : Her suçlu cezasını çekmeli ki sonrası için caydırıcı olsun.
- Balık : Adaya gitmişken balık tutmadan dönemezdik.
- Begüm : Begümler doğum günüm için harika planlar yapmışlar.
- İnsan : Dünyada en değerli olan şey şüphesiz ki insan yaşamıdır.
- Taha : Taha bazı formülleri ezberleyemediği için düşük not alması gayet normal.