Ameliyatlar, yaralanmalar, enfeksiyonlar, doku iltihabı gibi çoğu nedenden kaynaklı yara izleri oluşabilir. Bu yaralar, bedenin her yerinde görülebilmektedir. Yumrulu, çökmüş, düz vb. şekillerde görülebilen yara izleri ağrılı ya da kaşıntılı olabilir. Skar, yani yara izi tedavisi lazer, enjeksiyon ve dermapen gibi yöntemler ile tedavi edilebilmektedir. Yaraların iyileşmesi şahsi farklılıklar göstermektedir. Derinin yaşı, kişinin yaşı, genetik faktörler, ten rengi, yaranın bulunmuş olduğu alan gibi değişkenlere göre yaranın iyileşmesi değişebilmektedir.
Yara İzleri Neden Olur?
Vücut dokusu zarar gördüğünde, tabii iyileşme sürecinin sonra yara izleri oluşabilmektedir. Yara izleri şu sebeplerle oluşabilmektedir:
- Hayvan ısırıkları
- Yanık izleri
- Cerrahi prosedür kararı oluşan kesik izleri
- Kazalar
- Enjeksiyonlar
- Suçiçeği, akne vb. döküntüleri
Skar Semptomları Neler?
Skar yani yara izi, cildin üstünde kırmızı ya da mor renkte gelişen fibröz dokudur ve vakit içinde yassılaşıp daha aleni bir renk almaktadır. Yara izi teşhisi, resim muayene ile yapılır ve bazen mikroskop altında da bakmak ya da biyopsi yapmak gerekebilmektedir.
Yara Çeşitleri Nelerdir?
Yaraların oluşma süreci farklılık gösterdiği için çeşitleri bulunmaktadır. Skar çeşitleri şunlardır:
- Kontraktür yara izi: Kontraktür yara izi, cildin yanması kararı oluşmaktadır. Kontraktür izler cildi sıkılaştırmakta ve cildin hareket kabiliyetini zayıflatmaktadır.
- Sivilce izleri: Birçok sivilce izi bulunmaktadır. Bunlar derin çukurlu, dalgalı görünümlü vb. olabilmektedir. Akne izi türüne göre tedaviler değişmektedir.
- Keloid yara izi: Keloid, aşırı yara iyileşmesi manasına gelir. Yara izi aradan vakit geçmesine karşın izin dışına taşabilir, kaşıntı ve kızarıklık olabilir.
- Hipertrofik yara izi: Hipertrofik yara izlere keloid izlere benzemektedir. Kırmızı lekeler durumunda görülür. Hipertrofik yara izi tedavilerinde iltihabı azaltmak için steroid enjeksiyonları ya da yara izini düzleştiren silikon tabaklar kullanılmaktadır.
Yara İzi Tedavisi İçin E Vitamini Uygulanır Mı?
Yara izleri tedavisinde tabii şekilleri tercih etmek için çoğu şahıs aloe vera, kako hasım ya da e vitamini uygulayabilmektedir. Bu tür şekilleri uygulamanın yaranın oluşma sebebi ve ciltteki durumuna göre değişebileceğini unutmamak gerekir. Uzun vadede yara izini iyileştirdiklerine dair bir bulguya rastlanmamıştır.
Yara İzi Küçültme Yöntemleri
Kazalar ya da cerrahi işlemler kararı vücutta olan kesikler iyileştikçe, derinin faydalanma kararı verdiği iyileşme tepkisinin kararı olarak yara izleri oluşmaktadır. Düzgün meydana getirilen yara bakımları, yaranın ivedi iyileşmesini ve yara izinin de küçülmesini sağlamaktadır. Yaygın yara izi küçültme prosedürlerine örnekler şu şekildedir:
- Dermabrazyon
- Kolajen enjeksiyonları
- Kimyasal peelingler
- Punch greftleri
- Kortizon enjeksiyonları
- Kriyocerrahi
- Cerrahi yara izi revizyonu
- Lazer yüzey yenileme
- Radyasyon tedavisi
Dermabrazyon Nedir?
Dermabrazyon, ufak cilt yüzeyi düzensizliklerini, sivilce izlerini, ufak yara izlerini ve cerrahi izleri en aza indirmek için kullanılan bir yöntemdir. İşlem, bir uzman tarafında, cildin üst katmanlarının cildi aşındıran bir elektrikli makine ile çıkarılmasını içermektedir. Tedavi edilebilecek koşuldaki izler ise şunlardır:
- İnci çizgiler, kırışıklıklar
- Sivilce izleri
- Yaşlılık lekeleri
- Güneş hasarı
- Düzensiz doku
Dermabrazyon ile ilişkili riskler içinde kanama, enfeksiyon ve anesteziye alerjik tepki bulunmaktadır. Dermabrazyona has riskler ise şöyle sıralanabilir:
- Ciltte şişme
- Dökün
- Kızarıklık
- Çil kaybı
- Cilt tonunda değişiklik
- Sivilce
- Gözenek genişlemesi
Kolajen Enjeksiyonları
Kolajen enjeksiyonlarında, derinin dibine bir tür kolajen enjekte edilmektedir. Enjekte edilen kolajen, vücutta kaybolan tabii kolajenin yerini alır. Bu tedavi genelde kırışıklık, yara izi ve yüz hatlarını tamir etmek için kullanılmaktadır. Enjekte edilen araç-gereç türleri değişebilmektedir. En malum türü saflaştırılmış inek kolajenidir.
Kolajen enjeksiyonu faydaları şunlardır:
- Cildinizin tabii kolajeninin yerini alabilirler: Kolajen enjeksiyonları, vücudunuzun özgün kolajen kaynağının yerini alabilmektedirler. Bu sayede cildiniz daha genç bir görünüme kavuşmaktadır.
- Yara izlerinin görünümünü azaltabilirler: Yumuşak doku maddeleri, çökmüş ya da içi boş yara izlerinin görünümünü iyileştirmek için çokça kullanılmaktadır. Yara izinin neden olduğu cilt hasarını gidermek için skar dibine inek kolajeni enjekte edilmektedir.
- Dudaklarınızı dolgunlaştırır: Kolajen dudak dolgu maddeleri, dudaklara dolgunluk ve hacim kazandırır.
Kolajen enjeksiyonlarında ihtimaller içinde yan etkisinde bırakır şunlardır:
- Cilt kızarıklığı
- Şişme ya da kanama
- Enjeksiyon bölgesinde enfeksiyon
- Kaşıntı
- Deri döküntüsü
Kimyasal Peelingler
Genellikle güneşten ziyan olmuş ciltte, pigment eşitsizliklerinde ve yüzeyel izleri en aza indirmede başvurulan bir yöntemdir. Kimyasal tatbik ile cildin üst tabakası çıkarılmakta ve böylece cilt yenilenerek görünümü iyileştirilmektedir.
Kimyasal peeling yan etkileri şunlardır:
- Kızarıklık, kabuklanma ve şişlik
- Enfeksiyon
- Kalp, böbrek ya da karaciğer hasarı
- Cilt renginde değişiklikler
Punch Greftleri
Yaralı cildin yerini alacak ufak deri graftleri olan punch greftleme işleminde yara izini gidermek için deriye bir delik açılır. Bu işlemde yara izi, izsiz deri ile değiştirilmektedir. Genellikle kulak memesinin arkasından bu deri alınır. Derin akne izleri tedavisinde punch greftler kullanılmaktadır. Punch greftleme ayakta tedavi prosedürüdür.
Kortizon Enjeksiyonları
Kortizon enjeksiyoları, sert izleri daha yumuşak hale getirmek ve sonra küçültmek için başvurulan bir yöntemdir. Keloidler ve hipertrofik skarlar genelde intralezyonel steroid enjeksiyonlarından sonra yumuşamaktadırlar.
Keloidler: Deri hasarını takiben anormal yara iyileşmesinin kararı olarak ortaya çıkan skarlardır. Vücudun her tarafında gelişebilmektedirler.
Hipertrofik: Hipertrofik skarlar da deri hasarını takiben anormal yara iyileşmesinin kararı olarak ortaya çıkan skarlardır. Hipertrofik skarlar vakit içinde gerileme gösterebilirler ama keloidler göstermezler. Vücutta her yerde gelişebilmekle beraber sık sık eklem yüzeylerinde görülmektedirler.
Kriyocerrahi
Kriyocerrahi, üst cilt katmanlarını dondurarak yara izlerinin boyutunu azaltmaya destek olmaktadır. Diğer bir deyişle, tümörler gibi anormal dokuları yok etmek için aşırı soğuğun kullanılmasını içeren bir tedavi yöntemidir. Tedavi, maksimum sıvı nitrojen kullanımını ihtiva eder kafat karbondioksit ve argon da kullanılabilmektedir. Kriyoterapi şeklinde de adlandırılan kriyocerrahi, vücuttaki sorunlu dokuları yok etmek için kullanılır. Kriyocerrahi, sıklıkla derideki kanserleri ya da kanser öncesi lezyonları tedavi etmek için yapılır.
Kriyocerrahinin riskleri bulunmaktadır. Bu riskler:
- Ağrı
- Enfeksiyon
- His kaybı
- Ciltte kabarma
- Pigment eşitsizliği
Cerrahi Yara İzi Revizyonu
Cerrahi yara izi revizyonu, yara izinin bütününün cerrahi olarak çıkarılmasını ve cilde tekrar birleştirilmesini içeren bir tedavi yöntemidir. Diğer bir deyişle bu teknik ile yeni bir yara izi oluşturulacaktır ama evvelkinden daha azca bariz bir yara izi oluşturulması laf konusudur. Bu prosedür genelde geniş ya da uzun yara izleri, alışılmadık şekilde iyileşen yara izleri ya da oldukça görünür olan yara izleri üstünde yapılmaktadır.
Lazer Yüzey Yenileme
Hasarlı cildi yakmak için yüksek enerjili fer kullanılan lazer yüzey yenileme yöntemi ile kırışıklıkları en aza indirmek ya da hipertrofik izleri iyileştirmek laf konusudur. Yara izleri için lazer tedavisi, yara izlerinin görünümünü azaltmaktadır. Bu tedavide, cilt yüzeyinin dış katmanını çıkarmak ya da hasar görmüş cilt hücrelerini örtmek için yeni cilt hücrelerinin üretimini teşvik etmek için odaklanmış fer terapisi kullanılmaktadır.
Lazer yüzey yenilemede yara izi tamamiyle ortadan kalkmayabilir. Bu tedavi genelde yaralanma, yanık, sivilce ve koyu lekeler için uygulanmaktadır. Tedavi, sıcaklık ve ışığı içerdiğinden, ışığa duyarlılığınız var ise doktorunuz öneri etmeyebilir. Ayrıca koyu ten, cilt yaraları ve etken sivilceler lazer tedavisini engelleyebilmektedir.
Radyasyon Tedavisi
Radyasyon tedavisi, sık sık kullanılan bir teknik değildir. Yukarda bahsedilen tedavilere dirençli yara izleri için kullanılabilmektedir. Radyasyon tedavisi, dünyada keloid tedavilerinde karşımıza çıkmaktadır. Radyasyon sık sık tekrarlayan keloidler için ya da marjinal rezeksiyonlar, daha geniş yayılma ve elverişsiz bölgeler dahil olmak suretiyle yüksek rekürrens riski olan hastalar için endikedir (bir ilacın kullanılmasını gerektiren durumlar manasına gelir). Keloidin cerrahi olarak çıkarılmasından sonra aynı gün başlayan ışınım en etkilidir.
Yara İzleri Zamanla Yok Olur Mu?
Yara izleri, oluşma sebebine ya da büyüklüğü bakımından iki yıla kadar stabil hale gelebilmektedir. Bu süreç, vücut direncine bağlıdır. Vücut, yarayı iyileştirmek için kolajen üretmektedir ve bu noktada yara izi koyu renkli, kırmızımsı gözükecektir. Zamanla yara izine daha azca kan iletileceği için yara izi düzleşmeye başlayacaktır. Tedaviye başlamadan ilkin yara izinin geldiği son durumu görmek ve yaraya dokunmamak gerekmektedir. Tedavi için uzman görüşü şarttır.
Koruyucu Önlemler Neler?
Yara izleri daha fena hale gelmeden önlemek sizin elinizdedir. Cerrahi prosedür sonrası bakım, güneş koruyucu kullanması gibi önlemler ile yara izinin yayılmasını önleyebilirsiniz. Bazı koruyucu önlemlere misal verelim:
- İz kremlerini kullanarak ameliyat sonrası doktorunuzun önerilmiş olduğu şekilde tatbik yapabilirsiniz.
- Silikon bant kullanarak yara üstündeki hücrelerin aşırı büyümesini engelleyebilirsiniz.
- Kesi sonra günlük pansumanınızı aksatmayarak yaralı bölgeye bakım yapabilirsiniz.
- Güneş koruyucu kullanarak güneş ışınlarının yara izini kalıcı hale getirmesini engelleyebilirsiniz.
- Cerrahi prosedür sonra dikişlerinizin zamanında katılması oldukça önemlidir. Yabancı madde olan dikişler vakit içinde cildinizde istenmeyen reaksiyonlara neden olabilir.
Farklı Yara ve Tedavi Türleri
Her yara izi birbirinden farklıdır. Anormal izler bazı durumlarda bir yara iyileştikten sonra oluşabilmektedir. Farklı yara izleri olarak malum türler şunlardır:
- Keloid izleri
- Hipertrofik izler
Keloid İzler
Keloid izler, derideki bir yara bölgesinde büyüyen ama yara sınırlarının kenarlarının ötesinde büyüyen kalın, yuvarlak, gayri muntazam yara dokusu kümeleridir. Normal cilde kıyaslandığında genelde kırmızı ya da daha koyu renkelrde olabilmektedir. Bu izler, yara iyileştikten sonra bedenin ürettiği kolajenden oluşmaktadır ve bedenin rastgele bir yerinde görülebilir. Genellikle sırt, göğüs, omuz ve kulak memelerinde gözlemlenmektedir. Keloid izler, koyu ten rengine haiz insanlarda daha sık görülmektedir. Tedaviler ise değişiklik göstermektedir ve bu izlerin kolay bir tedavisi yoktur. Keloid izlerin tedavi yöntemleri şunlardır:
Steroid enjeksiyonları: Steroidler, keloid izlerin üretebileceği kaşıntı, kızarıklık ve yanma hissini azaltmaya destek olmak için direkt olarak yara dokusuna enjekte edilir. Enjeksiyonlar, yaranın boyutunu küçültmek ya da yara dokusunu yumuşatmak için destek olur. Bu tedavinin yan etkisi atrofi ve ciltte renk değişikliğidir.
- Basınç tedavisi: Basınç tedavisi, yara bölgesine bir tür basınçlı aygıt ile tedaviyi içerir. Bu tür tedaviler 4-6 aya kadar sürebilir. Henüz net bir faydası ispatlanmamıştır.
- Silikon dioksit: Keloidlerin kızarıklığını yumuşatmaya ve azaltmaya yarayan jel ya da ped şeklinde uygulanan bir tedavi türüdür.
- Kriyoterapi: Keloid yara izinin dondurulmasını içeren bir tedavi türüdür.
- Ameliyat: Keloid yara izleri şayet cerrahi olmayan tedavi seçeneklerine cevap vermiyor ise ameliyat yöntemine başvurulabilir. Yara oluşumu ya da oluşumları, kesi ile direkt olarak ortadan kaldırılır ve yara dikişler ile kapatılır. Kimi vakit yarayı kapamak için deri greftleri kullanılmaktadır. Ameliyata başvurulduğunda yüksek nüks payı bulunmaktadır ve sık sık tercih edilen bir teknik değildir.
- Lazer cerrahisi: Lazer tedavisi, yara izini düzeltmek, bir yara izinin düzgüsel cilt rengine dönmesini sağlamak ya da bir yara izini düzleştirmek için kullanılabilir. Lazer tedavileri, oldukça sayıda tedavi gerektirebilir.
Hipertrofik İzler
Hipertrofik izler, yukarıda bahsedilen keloid izlere benzemektedir. Fakat büyümeleri sınırlıdır ve tedaviye daha duyarlıdır. Hipertrofik izler kırmızı olabilir ve genelde kadın ve kabarık bir görünümdedir. Cildin yaralanmasından sonraki haftalarda bu izler gelişmeye adım atar ve bazen tabi iyileşebilir. Süreç, kişiden şahsa değişebilmekte, bir sene ya da daha uzun süreye yayılabilmektedir. Hipertrofik izlerin tedavisinde tek bir kolay teknik yoktur. Keloidler gibi hipertrofik skarlar da topikal silikon dioksit uygulamasına cevap verebilirler.
Scar Yara İzi Tedavisi Fiyatı
Yara izi tedavisi için kullanılan çoğu teknik var. Bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağına ve uygulayacak uzmana göre scar yara izi tedavisi fiyatları değişiklik göstermektedir. En Doğru aktüel fiyat bilgisi almak için tedavi olacağınız yerle irtibata geçmek size daha net malumat almak için destek olacaktır.
