Roman, hikâye gibi kurgu metinlerin yazımında anlatım tekniklerinin büyük önemi vardır. Okuyucuyu kurguya bağlayabilmek için yazarın tercih ettiği üslup ve anlatım teknikleri yazının içeriğinin anlaşılmasına katkı sağlar. Akıcı bir metin için bu tekniklere uygun bir şekilde yazılar kaleme alınmalıdır. Okuyucuya mekân, yer ve zaman kavramlarını iyi bir şekilde aktarabilmek, okuyucunun gözünde anlatılanı canlandırabilmek için paragraflarda anlatım biçimlerine başvurulur. Bu sayede okuyucu dikkatini anlatıcıya verir ve romana hâkim olur.
Romanda anlatım teknikleri dokuz ana başlık altında toplanmıştır. Bu teknikler şu şekildedir;
- Anlatma Tekniği: Roman içerisinde yer alan durum ve olayların okuyucuya aktarıldığı tekniktik. Burada konu anlatıcı tarafından okura geçirilir. Anlatıcı olayları ne kadar anlatırsa okur o kadar bilgi sahibi olur. Kısacası olayları direkt olarak anlatıcı okura geçirir, burada anlatıcı ön plandadır.
- Gösterme Tekniği: Bu teknikte anlatıcı yoktur. Artık anlatıcı yerine olaylar okura direkt geçirilir. Okuyucunun dikkati olaylar üzerindedir.
- İç Konuşma Tekniği: Bu teknikte ise karakterlerin duygu ve düşünceleri okura kendileri tarafından geçirilir. Romanın kahramanından olayları dinlersiniz. Genelde kahraman kendi kendine konuşuyormuş havası oluşur. Olayların anlatımı birinci ağızdan gerçekleşir.
Örneğin; Prag der demez içim cız etti. Deminden beri aklıma getirmek istemediğim her şeyi bu sefer zapt etmeme imkân kalmamıştı. Fakat ne diye soracaktım? Benim Maria ile olan münasebetimden onun haberi yoktu, sualime ne mana verecekti? Nereden tanıdığımı sormayacak mıydı?
Bu örnekte de görüldüğü gibi kahramanın iç sesi ile olaylar okuyucuya aktarılıyor.
- İç Çözümleme Tekniği: Burada da iç konuşmadaki gibi kahramanın duygu düşünceleri aktarılmaktadır fakat bu kez üçüncü bir kişi anlatıcı devreye girer. Hâkim bakış açısı ile bu tarz romanlar kaleme alınmaktadır.
Örneğin; Hasat zamanı geldiğinde bunca emeğinin karşılığını alamayacağını aylar öncesinde anlamıştı. İsteksiz bir şekilde tarlasına gidiyor, akşama kadar zoraki bir şekilde çalışmalarını tamamlıyordu. Yine mi aldığı kararlarla ailesinin bunca emeği boşa gidecekti? Canı sıkılıyor ve kimseyle konuşmak istemiyordu.
Burada üçüncü bir şahıs kahramanın başına gelenleri ve iç sesini anlatıyor. Yapıyor, gidiyor gibi cümle kalıpları kullanılarak kahramanın hareketleri üçüncü işi tarafından temsil edilmiştir.
- Bilinç Akışı: Bu teknikte ise kahramanın bilincinde yer alan her düşünce düzensiz bir şekilde okura aktarılmaktadır. Bu teknikte anlatıcıya yer verilmemiştir. Kahraman düşüncelerini okura kendisi aktarır. Kahramanın düşüncelerinin karışık bir şekilde aktarılması sayıklamayı andırmaktadır.
- Diyalog Tekniği: Kahramanların karşılıklı bir şekilde konuşarak oluşturdukları metinlerdir. Burada anlatıcı yoktur. Kahramanlar kendi aralarında iletişim kurarlar. Diyalog tekniğinde kahramanların düşüncelerini okur çok daha iyi bir şekilde anlamaktadır.
- Özetleme Tekniği: Özetleme tekniği çok sık tercih edilen bir tekniktir. Özetleme ile kahramanlar ve olaylar tekrar düşmez ve okuyucu da sıkılmadan konunun içerisinde kalır.
- Tasvir (Betimleme) Tekniği: Okuyucunun zihninde olayların çok daha net bir şekilde canlanabilmesi için kullanılan tekniktir. Bu teknikte olaylar, yer, zaman detaylı bir şekilde anlatılmaktadır. Genellikle benzetmelerden yardım alınır. Romantik bir anlatım tarzına sahip olan bu teknikte okur kendi hayal dünyası ile romanı birleştirerek kurguyu gözünde canlandıracaktır.
- Geriye Dönüş Tekniği: Romanlarda bu yöntemde çok sık kullanılmaktadır. Olaylar şimdiki zamanda akarken birden geçmişe gidilir ve okuyucunun yaşananları çok daha iyi bir şekilde anlaması sağlanır. Bu teknikte kişi, yer, mekân ve zaman detayı verilerek okuyucunun daha net bilgi sahibi olmasına yardımcı olunur.
