Dini açıdan bakıldığında peygamber ve vahiy kavramlarıyla sık sık karşılaşırız. Bu kavramları anlam olarak şöyle nitelendirebiliriz.
- Vahiy
Allah(c.c) tarafından emredilmiş hükümlerin peygamberlere bildirilmesi
- Peygamber
Allah(c.c) tarafından seçilmiş olan insanlar. Vahiy yoluyla Allah’ın emirlerini alıp insanlara iletmekle görevli olan yüksek vasıflı üstün insanlar.
Kelime kökenlerine bakıldığında vahiy ne demek sorusunun yanıtı için vahy terimine odaklanmak gerekiyor. Vahy kelime anlamı olarak işaret etmek, ilham vermek, bir şeyi gizlice söylemek veya hızlı bir biçimde söylemek anlamlarını taşıyor. Kuran-ı Kerim’de de vahiy kelimesi 70’ten fazla kez kullanılmış, 6 kez de vahy olarak geçmiştir.
Peygamber kelimesinin anlamına bakıldığında ise Farsça olduğundan kökenine inmek gerekiyor. Haber getiren anlamında olan peygamber sözcüğünün peygam-ber ve peyâm-ber şeklinde köküne ayrıldığı görülebiliyor. Yine Eski Türkçe ile karşılaştırıldığında da zamanla yalavaç olarak adlandırılan ve sonrasında yalvaç olarak dilimize geçmiş kelimenin karşılığıdır.
Kuran-ı Kerim’de peygamber sözcüğü aynı zamanda farklı sıfatlarla da örtüşerek karşımıza çıkabiliyor. Örneğin Resul, Nebi, Mürsel gibi kelimeler peygamber ile özdeş şekilde kullanılıyor. Kendisine kitap indirilen peygamberler Resul, kitap indirilmeyip yalnızca vahiy alan peygamberler ise Nebi olarak anılıyor.
Peygamber gönderilmesinden ise ictiba, istifa, ba’s, irsal kökünden türeyen fiiller kullanılıyor. Bu bağlamda peygamber Kuran’da geçen türevleriyle beraber şöyle açıklanabilir.
- Nebi
Mertebesi yüksek, haber veren, apaçık yol
- Resul
Gönderilmiş elçi
- Mürsel
Gönderilmiş kişi
