Nezaket ne anlama gelir
Nezaket ne anlama gelir? Hepimizin durup düşünmesi gereken bir soru. Çünkü nezaket, izini yavaş yavaş kaybettirmeye başlamış bir kavram. İnsanların çoğu nazik olmaya, görgü kurallarına pek önem vermiyor. Hâl böyleyken –deyim yerindeyse- incir çekirdeğini doldurmayacak şeyler nedeniyle kavga çıkması, herkesin giderek birbirine karşı tahammülsüzleşmesi kaçınılmaz oluyor.
Nezaket Nedir?
‘Nazik’ kelimesi Farsçadır. ‘Nezaket’ sözcüğü ise bu kelimeden türetilmiştir.
Nezaket ne demek? Sorusuna şöyle yanıt verebiliriz:
Başkalarının haklarını gözeterek davranmaya, saygılı ve edepli olmaya ‘nezaket’ denir. Bu durum kısaca ‘incelik’ olarak da tanımlanabilir.
İnsan sosyal bir varlık olduğu için diğer insanlarla iletişim kurmak zorundadır. Bu iletişimin sağlıklı bir biçimde gerçekleşebilmesi nezaket ile mümkündür.
Nazik olmayan kişiyi hiç kimse sevmez. Kaba hareketler sergileyen, herkesi kendinden uzaklaştırır. Îtibârı zedelenir.
Oysa cana yakın, sevecen, kibar insanlar daima saygı görür. Onlar arkadaş bulmakta ve kurdukları ilişkileri devam ettirmekte zorlanmazlar.
Nezaket Sahibi Olmanın Önemi Nedir?
Fazîletli, erdemli, sevilen bir insan olmak nezaket kurallarına riâyet etmeye bağlıdır. Nezaket, ahlâkî değerlerin temelini oluşturur.
Peygamber efendimiz bir hadîs-i şerîfinde; en güzel ahlâklı kişinin, îmân bakımından en olgun kimse olduğunu bildirmiştir.
(Îmân bir bütündür. Azı çoğu olmaz. İnsan ya inanıyordur, ya da inanmıyordur. Fakat îmânın nûru, parlaklığı artar veya azalır. İşte bu yüzden güzel ahlâklı kimsenin îmânı daha kâmildir.)
İnanmak kalp ile gerçekleşir. Ancak imânın tezâhürleri kendini davranışlar üzerinde göstermelidir. Müslüman herkese iyi muamele etmeli, kul hakkına girmekten sakınmalıdır.
Nitekim İslâmiyet’te, Allah rızası için yapılan tüm iyilikler ibâdet olarak kabul edilir. Resûlullah sallallâhü aleyhi vesellem bir hadîs-i şerîfte mü’minleri güler yüzle karşılamanın dahi bir iyilik olduğunu belirtmiş, hiçbir iyiliği küçümsememek gerektiğini söylemiştir.
Müslüman Rabbimizin her an kendisini gördüğünü ve işittiğini unutmaz. Bundan dolayı nezaket içinde yaşamaya, âdâb-ı muâşeret kuralları çerçevesinde hareket etmeye özen gösterir. Yalnızken de, kalabalıkta da dînimizin emirlerine uymaya çalışır.
Böylece hem Allah katında, hem de insanlar nezdinde kıymetli olur.
Tabii ki nezaket yalnızca Müslümanların sahip olması gereken bir özellik değildir. Dîni, dili, ırkı ne olursa olsun herkesin nezaket, kibarlık, zarafet gibi yüce vasıflarla donanması gerekir.
Nezaket Kuralları Nelerdir?
İnsan mümkün mertebe herkesle iyi geçinmeye çalışmalı, kimseyi incitmemelidir. Nezaket; her şeye boyun eğmek, her söze ‘tamam’ demek mânâsına gelmez.
Nezaket sahibi insan başkalarının hukukunu bilir, kimsenin hakkını çiğnemez. Fakat kendini de ezdirmez. Tevâzu, güzel ahlâk, hayâ gibi kıymetli hasletler o kişide toplanmıştır.
Nezaket ne anlama gelir? sorusunu cevapladıktan sonra, daha nazik bir insan olmak için uyulması gereken bazı kurallardan bahsedelim:
- İnsanların hatalarını aramayın. Kimseye Kin tutmayın.
- Çok alçak veya çok yüksek ses tonuyla konuşmayın.
- İnsanları hoşlanmayacağı lâkaplar ile çağırmayın.
- Devamlı kendinizden bahsetmeyin. Sürekli kendinizi övmekten kaçının.
- Kibar konuşun. ‘Teşekkür ederim.’ veya ‘lütfen’ demek, gerekiyorsa özür dilemek, insanlara ‘siz’ veya ‘efendim’ diye hitap etmek sizi küçültmez.
- İslâm âlimlerinin biyografilerini ve nasîhatlerini okuyun. Nezaket timsâli bu insanların hayat hikâyelerinden ve değerli sözlerinden alınacak çok ders var!
- Sevdiğiniz insanlara karşı sevgi sözcükleri kullanmaktan imtinâ etmeyin.
- Dışa dönük olun. Trip atmak, alınganlık yapmak basit tavırlardır.
- Toplu taşıma araçlarında yaşlılara, engellilere, hamilelere yer vermekten; yolda insanları rahatsız edecek bir şey gördüyseniz bunu kaldırıp atmaktan, insanlara yardımcı olmaktan çekinmeyin.
- Ayrıntılara önem verin. Biri size misafirliğe mi geldi? Ona ‘canın ne istiyor?’ demek yerine, sevebileceği şeyleri önceden düşünüp buna göre hazırlıkta bulunun.
- Görgü kurallarıyla ilgili kitaplar okuyarak bu konudaki farkındalığınızı artırabilir, daha nazik ve zarif bir insan olmanıza yardım edecek bilgiler edinebilirsiniz.