Mudanya ateşkes antlaşması
Mudanya ateşkes antlaşması, Kurtuluş Savaşı’nın seyrini değiştiren en önemli antlaşmalardan biri olarak tarihe geçmiştir. Yunanlara karşı imzalanan bu antlaşma zaferimizin bir temsili niteliğindedir. Mudanya ateşkes antlaşması maddeleri ve sonuçları incelendiğinde bu siyasi adımın Lozan Barış antlaşmasını da etkilediğini görüyoruz. Barış antlaşması sürecini hızlandıran ve üç yıllık Yunan işgalini sona erdiren Mudanya Ateşkes Antlaşması tarihimiz için oldukça önemlidir. Bu antlaşma için zaferimizin temsili demek yanlış olmaz.
Mudanya Ateşkes Antlaşması Kimler Arasında İmzalanmıştır?
Kurtuluş Savaşımızın zaferlerinden biri olarak kayda geçen Mudanya Ateşkes Antlaşması, Batı cephesinde başlayan Türk- Yunan savaşı sonucunda imzalanmıştır. İtilaf devletlerinin yanında yer alan Yunan orduları, batı cephesinde başarısızlığa uğrayarak barış antlaşması imzalamak zorunda kalmışlardır. Bu süreçte itilaf devletleri aracı olarak TBMM ile iletişime geçmiştir. Uzun süren görüşmeler sonucunda 3 Ekim 1922 yılında İsmet Paşa ülkemizi temsil ederek, Yunanlılara karşı haklarımızı Fevzi Paşa ve Refet Paşa ile birlikte savunmuştur. Görüşmelere Yunanlılar katılmayı reddederek, Mudanya yakınlarında bulunan Britanya gemisinden süreci takip etmişlerdir. Yenilgiyi hazmedemeyen Yunanlıları temsilen görüşmeler Fransa, İngiltere ve İtalya ile gerçekleştirilmiştir.3 Ekim 1922’de başlayan görüşmeler hiddetli geçse de sonunda anlaşmaya varılmış ve 11 Ekim 1922 yılında barış imzalanmıştır.
Mudanya Ateşkes Antlaşması Maddeleri
Lozan Barış Antlaşmasına adım adım yaklaşmamızı sağlayan bu büyük galibiyetin simgesi Mudanya Ateşkes antlaşması, tarafımızca oldukça olumlu sonuçlara sebep olmuştur. Yunanlılar ise bu anlaşmanın maddelerinden memnun kalmadığını sert bir dille müttefiklerine belirterek destek alamayınca 14 Ekim tarihinde antlaşmayı imzalamak zorunda kalmışlardır. İşte Mudanya Barış Antlaşmasının öne çıkan maddeleri;
- Türk- Yunan devletleri arasında gerçekleşen savaş, antlaşmanın onaylanması ile birlikte bitirilecektir.
- Doğu Trakya Meriç Nehri dâhil olmak üzere, Yunan istilasından kurtulacak ve tamamen temizlenecektir. Bu bölge TBMM’ye bırakılacaktır. Bu boşaltma işlemi 15 gün içerisinde gerçekleşmelidir.
- Barış antlaşması imzalanana kadar tarafların herhangi bir karşı hareketine önlem olarak itilaf devletleri Meriç’in sağ kıyısına yerleşecektir.
- TBMM kontrolüne bırakılan bölgelerde 8000 adet jandarma bulundurulacaktır.
- TBMM barış antlaşmasını imzalayana kadar, Doğu Trakya bölgesine askeri girmeyecektir.
- TBMM barış antlaşmasına kadar Çanakkale ve Kocaeli bölgesinde belirlenen çizgide bekleyecektir.
- İtilaf devletleri bulundukları yeri barış antlaşması imzalanana kadar terk etmeyecektir.
- Mudanya Ateşkes Antlaşması 15 Ekim gecesi yürürlüğe girecektir.
Mudanya Ateşkes Antlaşması Sonuçları
Mudanya Ateşkes Antlaşması bizim açımızdan oldukça büyük sonuçlara sahiptir. Kurtuluş savaşını sona erdiren bu antlaşma, TBMM’nin tanınmasında da büyük rol oynamaktadır. Mudanya Ateşkes Antlaşmasının sonuçları ise şu şekildedir;
- Antlaşma sonrasında TBMM tamamen tanınmıştır ve buda Osmanlı devletinin artık hiçbir hükmünün olmadığı anlamına gelir.
- Türk milleti egemenlik hakkını bu antlaşma ile tekrar elde etmeyi başarmıştır.
- Türkiye Cumhuriyeti devletinin ilk diplomatik adımı olarak Mudanya Ateşkes Antlaşması tarihe geçmiştir.
- Yunanlıların Türkiye toprakları üzerindeki emelleri sona ermiş, Büyük fikir ( Megali İdea) hayalleri tamamen suya düşmüştür.
Mudanya Ateşkes Antlaşmasının Ülkemiz Açısından Önemi
Antlaşma sonrasında Doğu Trakya ve İstanbul herhangi bir askeri güç kullanmadan korunmuştur. Yunanlılara karşı alınan bu zafer İngiltere’nin de TBMM’yi tanımasını sağlamıştır. Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın en büyük ve en önemli sonucu itilaf devletleri tarafından TBMM’nin tanınmasıdır. Bu da Türkiye devletinin zeminini oluşturmuştur. Yunan işgalinden tamamen kurtulmamızı sağlayan bu antlaşma Kurtuluş Savaşı’nı sonlandıran antlaşma olarak da tarihi öneme sahiptir. Kısacası Mudanya Ateşkes Antlaşması, Türk topraklarının işgalden kurtuluşunun ve yeni devletin temellerinin atıldığı önemli bir yere sahiptir.
