Mekonyum aspirasyon sendromu
Mekonyum aspirasyon sendromu yeni doğan bebeklerde karşılaşılabilen bir vakadır. Mekonyum tıbbi literatürde bebeğin henüz rahimdeyken çıkarmış olduğu ilk kakasına verilen isimdir. Rahim içerisindeyken kakanın oluşumu ve yapılması ile beraber halk arasında bebeğin kakasını yemesi olarak adlandırılan bir hadise yaşanır. Mekonyum aspirasyonu tam anlamıyla bu durumun tıbbi karşılığıdır.
Tabii ki bebek rahimdeyken direkt olarak kakasını yemez. Burada olan olayın aslında kaka içerisinde bulunan amnion isimli sıvının bebek tarafından soluk borusu ve akciğerlerine alınmasıdır. Mekonyum aspirasyon sendromu görülen bebeklerde tedavi için oksijen verilmesi uygun görülür. Bu işlem ise 48 saat ya da 72 saat sürdürülebilir. Totalde iyileşme sürecini ele alırsak 5 güne kadar normal bir süreç olarak görülür.
Mekonyum Ne Demek?
Mekonyum son derece normal bir durum olarak görülse de aslında bebeklerin pek çoğunda doğum sonrasında görülür. Teknik açıdan bebeğin yapacağı ilk kakaya mekonyum denir. Dışkılama çoğu çocukta doğumdan hemen sonra gözlemlenir. Fakat bazı bebekler gerek anne karnındayken yaşadıkları amnion denilen sıvıyla dolu kesede, bazıları ise stresli doğumdan dolayı doğum anında kakasını yapabilir.
Böyle bir senaryoda ise amnion yüklü olan bu kesenin içerisine bebeğin katranı andıran, tamamıyla siyah dışkısı bulaşmış olur. Ki bebekler bu kesenin içerisindeki amnion yardımıyla solunurlar ve oksijeni aslında buradan alırlar. Amniyotik sıvının dışkı ile karışması ise bebeğin soluk borusuna, dolayısıyla akciğerlerine dışkının kaçması anlamına gelir. Ki bu durum erken müdahale ile çözümlenebilir.
Eğer fark edilmezse ya da amniyotik sıvıya karışan dışkı bebeğin solunumunu engelleyecek düzeyde ise ağır hasarlar meydana gelebilir. Örneğin bebeğin engelli doğması, beyin hasarı oluşması, felç kalması gibi istenmeyen sonuçlara sebebiyet verebilir. Yine de mekonyum aspirasyonu sendromu nadir görülen bir durumdur.
Müdahale edilmemesi durumunda sepsis riski taşıdığından dolayı doktorunuz muhakkak erken müdahale ile oksijen tedavisine başlayacaktır. Enfeksiyon oluşmadan bebeğin konfor alanının yeniden sağlanması, oksijen alımını sürdürmesi mümkün kılınacaktır.
Mekonyum Aspirasyon Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Mekonyum aspirasyon sendromu doğumun ilk anlarında zaten anlaşılabilir. Ki doktor tarafından bu durum gözetim altında tutulan detaylar arasındadır. Bunun haricinde de doğum anında nefes almayan, güç nefes alan ya da hırıltılı şekilde nefes alan bebeklere hemen oksijen tedavisi uygulanır. Mekonyum aspirasyonu belirtileri arasında şunlar bulunuyor.
- Hırıltılı ve gürültülü nefes alma verme
- Hızlı nefes alıp verme
- Yavaş kalp ritmi
- Solunum problemleri
- Nefes alıp vermede güçlük çekme
- Göğüs kafesindeki duvarın içe doğru çekilmesi
- Düşük değerde kan basıncı
- Düşük apgar skoru
- Siyanoz (Bebeğin dudak ve çevresinin mavi veya mor renkte olması)
- Mekonyum lekeleri
Mekonyum Aspirasyon Sendromu Nedenleri
Mekonyum aspirasyonu neden olur sorusunun yanıtı aslında bebeğin stres seviyesiyle de fazlasıyla ilintilidir. Bebekler ana rahmindeyken oldukça huzurlu olabileceği gibi bazı farklı etkenler sebebiyle strese girebilir. Stres anında daha fazla nefes alması içgüdüsel bir harekettir.
Eğer o an amnion sıvısı içerisinde mekonyum bulunuyorsa bu hızlı nefes alışlar dışkının soluk borusu ve akciğere kaçmasına neden olabilir. Stresli doğumlarda da sık görülmesinin nedeni budur. Aynı şekilde bebeğin ana rahminde yeteri kadar oksijen alamaması ile beraber daha fazla nefes alma içgüdüsünün devreye girdiğini ve mekonyum aspirasyonu olabildiğini de söylemek gerek.
Mekonyum Aspirasyon Sendromu Risk Grupları
Mekonyum aspirasyon sendromu kimlerde daha sık görülür sorusunun yanıtı olarak istatistiksel olarak bazı grupları ele almak mümkündür.
- Annede hipertansiyon olması
- Annede preeklampsi olması
- Gestasyonel diyabet görülmesi
- Uzun süren stresli bir doğum yaşanması
- Plasentanın yaşlanmaya başladığı 40 haftadan uzun süren bir gebelik süreci yaşanması
Mekonyum Aspirasyon Sendromu Tedavi Süreci
Doğum ile beraber bebek nefes almakta zorlanıyorsa ve bunun nedenleri arasında mekonyum aspirasyon sendromu varsa yeni doğan yoğun bakım ünitesinde hummalı bir tedavi başlatılır. Bu tedavide oksijen verilerek bebeğin nefes alıp vermesi sağlanırken aynı zamanda oksijen ihtiyacı karşılanmış olur.
Alternatif olarak ise kadın doğum uzmanının tavsiyesiyle şu tedaviler uygulanabilir.
- Oksijen tedavisi
- Antibiyotik
- Kalp/akciğer için bypass makinesi
- Rahat nefes alıp verme ve normal kan basıncı için nitrik oksit
- Vücut ısısı için parlak ısıtıcılar
