Titreşim özelliklerine göre değişen dalgalar
Titreşim özelliklerine göre değişen dalgalar taşıdıkları enerjiye göre iki kısımda incelenmektedir. Bunlardan biri elektromanyetik dalgalar diğeri ise mekanik dalgalardır. Mekanik dalgalar nedir ve özellikleri nelerdir hakkındaki bilgileri sizler için derledik.
Dalgalar oluşumlarında bir kaynağa ihtiyaç duymaktadır. Bütün dalgalar salınım ve titreşimler halinde iletilmektedirler. Aynı zamanda dalgaların hareketi ile enerjiler de aktarılmaktadır. Dalgalar titreşimlerinde iletilmekte olan ise yalnızca enerjidir.
Dalgaların titreşimi sonucunda madde iletimi gerçekleşmediği belirtilmektedir. Bunların yanında dalgaların taşıdıkları enerji onların bölümlere ayrılarak incelenmesini de sağlamaktadır. Böylece taşıdıkları enerjiye göre mekanik dalgalar ve elektromanyetik dalgalar şeklinde iki gruba ayrılmaktadırlar.
Mekanik Dalgalar Nelerdir?
Mekanik dalgalar taşıdıkları enerji bakımından su dalgası, ses dalgası, deprem dalgası ve yay dalgası olarak belirlenmektedir.
Mekanik dalgaların en belirgin özellikleri arasında yayılabilmeleri için belirli olan bir ortama ihtiyaç olmasıdır. Mekanik dalgaların akılda kalıcılığını görselleştirebilmek için durgun bir su üzerine atılan bir taşın oluşturduğu hareketlilik akla getirilmelidir. Böylece oluşan dairesel hareketlilik mekanik bir dalgalanmaya ifade etmektedir.
Mekanik dalgalardan biri olan ses dalgası da belirli şekilde iletilerek mekanik bir enerji ile ulaştırılır. Ses dalgalarının bir özelliği ise havasız ortamlarda iletilememeleridir. Daha çok elastik ortamlar titreşimler yayılmasını kolaylaştırmaktadır.
Mekanik Dalgaların Özellikleri Nelerdir?
Mekanik dalgalar, enerji taşıyan dalgaları kapsamaktadır. Mekanik dalgaların özellikleri arasında enerjiyi taşımak için kullanılabilen bir dalga çeşidi olmaları yer almaktadır. Özellikle mekanik dalgalar hem boyuna hem de enine dalgaları kapsayarak iletilmektedirler.
Ses bir mekanik dalga olmasının yanında havada ya da herhangi bir alanda sesin hareket etmesi dalgaların ilerlemesi ve enerjinin hareketi sayesinde mümkün olmaktadır.
Sesin uzay boşluğunda uzun süre yolculuk edememekte ve kalıcılığını kolaylıkla yitirebilmektedir bu da sesin dalgalar halinde ilerlediğinin kanıtı olmasıyla beraber uzayda yolculuk edebilmesi için hiçbir araç bulamamasından da kaynağından uzaklaştıkça dalgaların kaybolduğunun göstergesidir.
Mekanik dalgaların diğer bir özelliği ise bu dalgaların arasında ışık girmemesidir. Işık bir kaynaktan çıkarak enerjiye bağlı kalmadan ve madde yokluğunda ve boşlukta hareket edebilir. Ama mekanik dalgaların iletilmesi dalgaların kaynağından itibaren enerjileri ile belirlenmektedir.
Bir mekanik dalga içinden enerji aktararak ilerleme kaydetmektedir. Genellikle dalgalar uzun olan mesafelerde hareket edebilirken aktarım ortamı hareket olarak sınırlı olmaktadır.
Tüm dalgaların en önemli özelliği bir enerjisinin bulunmasıdır. Mekanik bir dalga oluşumunda ilk olarak enerji girişi gerekmekte ve bu enerji dalgalar şeklinde ilerlemektedir. Böylelikle ilk enerjinin eklenmesiyle dalgalar bütün enerjisini dalga şeklinde aktarana kadar ortam içinde hareket etmektedirler. Elektromanyetik dalgalar ise mekanik dalgaların tam tersine hareket edebilmek için herhangi bir ortama ihtiyaç duymayan dalga çeşitleridir.
Mekanik dalgalar genliklerinin alışık olunmadık bir şekilde ölçülmesi şeklinde önemli özelliklere sahiptirler. Genlik ölçümü yer değiştirme dalga boyuna bölündüğünde ortaya çıkmaktadır.
Mekanik dalgaların enine dalgalar şeklinde olmaları ortamdaki parçacıkların dalganın hareket ettiği yönde dik şekilde titreştiği dalga biçimleri olarak bilinmektedir.
Boyuna dalgalar da ise bu durum ortamda dalganın gittiği yöne paralel olarak titreşen dalgalar şeklinde ortaya çıkmaktadır. Mekanik dalgalara örnek olarak titreşim yayan cisimler, göllerde ve denizlerde bulunan rüzgar dalgaları, ses dalgaları, deprem ve sismik dalgalar verilebilmektedir.