Mehmet Ali Kağıtçı ismi ülkemiz açısından son derece önemlidir. Kim olduğunu merak edenlerin ise ilk karşılaşacağı bilgi Türk kağıt sanayisinin kurucusu unvanı olacaktır. Aynı zamanda Türk kimyagerlerden birisi olan Mehmet Ali Kağıtçı bir kağıt mühendisidir.
Mehmet Ali Kağıtçı’nın Hayatı
Türk kağıt sanayisinin kurucusu olan Mehmet Ali Kağıtçı Heybeliada doğumlu olup 1899’da dünyaya gözlerini açmıştır. Okul hayatı Heybeliada’da başlayan Mehmet Ali Kağıtçı’nın lise hayatına kadar yaşadığı yer yine ada olmuştur. Sonrasında ise İstanbul Erkek Lisesi ile eğitim hayatı devam etmiştir.
Hemen akabinde üniversite eğitimi için Darülfünun’a giden Mehmet Ali Kağıtçı eğitimini Kimya bölümü ile sürdürmüştür. 1922 yılında da Kimya bölümünü bitirerek Kimyager sıfatını almıştır. Akademik kariyeri ise Sanayi Kimya Enstitüsü ile başlayarak akabinde doğduğu yerde Heybeliada Bahriye mektebinde kimya öğretmeni göreviyle devam etmiştir.
Yurtdışında da çalışmalarını sürdüren Mehmet Ali Kağıtçı hem Almanya hem de Fransa’da bulunarak 4 yıl boyunca selüloz ve kağıt üzerine çalışmalar yaptı. Grenoble Üniversitesinde Fransız Kağıt Mühendisliğini bitirerek kağıt mühendisi unvanını kazandı. Yurtdışı serüvenini 1927’de noktaladıktan sonra Türkiye’ye gelerek kağıt sanayinin ilk adımlarını attı.
Türkiye’de Kağıt Sanayinin Kuruluşu
Mehmet Ali Kağıtçı yurda döndükten hemen sonra memleketi için olumlu adımlar atmaya hevesliydi. Bunun getirisi olarak ise 1.beş yıllık sanayi planı için çalışmalarını sürdürdü. 1934 ile 1938 yıllarını kapsayan bu sanayi planında normal şartlarda kağıt sanayi yoktu.
Fakat Mehmet Ali Kağıtçı o kadar iyi bir projeyle ve o kadar büyük bir istekle bu sürece dahil oldu ki 1.beş yıllık sanayi planında kağıt sanayisi aktif olarak yer aldı. 1934 yılının 14 Ağustos’unda da ilk fabrikanın temeli atıldı ve resmi olarak Türkiye kağıt sanayi başlamış oldu. Bu fabrikanın inşa süresinden sonrasına kadar kurucu müdür olarak görev yaptığı gibi aynı zamanda kağıt mühendisi ve kimyager olarak da çalışmalarını sürdürdü.
Başarılı bir hamle olarak görülen kağıt sanayisinde ilk fabrikanın ardından 1936 yılında hemen ikinci fabrikanın inşasına başlandı. Ki bu fabrikayla beraber şap ve selüloz üretimi üzerine de ciddi atılımlar gerçekleştirildi. Mehmet Ali Kağıtçı bununla da sınırlı kalmayarak Kütahya’da bir laboratuar kurulması ve çini sanatının üzerine eğilmek gerektiğini savunarak bu hamleleri gerçekleştirdi.
Yıllar boyunca İzmit Selüloz Sanayinde görev yapan Mehmet Ali Kağıtçı hemen akabinde İstanbul’a dönerek İstanbul Belediyesi Kimyahanesi müdürlüğüne atanarak 1942 yılında müdürlük görevini yapmaya başladı. İTÜ’de Makine fakültesinde kağıtçılık derslerinde hoca olarak görev yaparken aynı zamanda kimyahanede müdürlük görevini de sürdürdü. Belediye Kimyahanesi 1964 yılında Şehir Hıfzıssıhha Enstitüsüne dönüştürüldüğünde de görevinden emekli oldu.
1982 yılında hayatı kaybedene kadar gerek ülkemizde gerekse yurtdışında pek çok kez ödüllere layık görüldü. Kağıt sanayinde buluşlara imza atan ve bu vesileyle pek çok açıdan takdir toplayan Mehmet Ali Kağıtçı ülkemizin en önemli değerleri arasına girdi.
Mehmet Ali Kağıtçı’nın Çalışmaları
- Kimyayı Sınai Laboratuvarı Kitαbı (1925),
- Selüloz ve Kαğıt (1928),
- Kαğıtçılık Tarihçesi (1936),
- Besin Kılαvuzu (1949),
- İktisadi Kalkınmamız ve Tabii Servet Kaynaklarımız (1952),
- Kâğıtçılığımız ve Engelleri(1964),
- Hatırladıklarım ve Düşündüklerim (1966),
- Uluslararası Kâğıtçılık Kongresi (1968),
- Kağıtçılığımız (1977).
