Medd-i Arız Nedir?

16 saat önce

Medd-i Arız

Arapça kendisine ait farklı kuralları olan bir dildir. Bu med kuralları ile de zaten her defasında karşımıza çıkıyor. Medd-i Arız da bunlardan birisidir. Medd-i ârız nasıl olur ve nasıl okunur bundan dolayı merak edilebiliyor. Öncelikli olarak bir med harfinden sonra geçici sükûn geliyorsa tam o noktada medd-i ârız gerçekleşir. Zaten ârız direkt olarak geçici demek olan ârızî kelimesinden gelir ve medd-i arız olarak tanımlanır.

Eğer med harfinin ardından geçici sükûn geldiyse medd-i arız olunacağından okuma hızında bir değişiklik gerçekleşir. Normalde bir elif miktarı olan uzatma süresi dört kata kadar arttırılır. Burada okuma hızınız tabii ki belirleyici unsurdur. Çünkü okuma hızınız çok hızlıysa buna göre uzatmayı dengelemek gerekir.

Medd-i ârız yani med harfinden sonra gelen sükûn ile sesin dört elif miktarı uzaması caiz kılınmıştır. Okuyuş tarzına bağlı olarak da uzatma farklı olabilir.

Tûl okuyuşlarda dört elif miktarı uzatılır.
Tevassut okuyuşlarda iki ya da üç elif miktarı uzatılır.
Kasr okuyuşlarda ise bir elif miktarı uzatılır.

Medd-i Ârız Örneği

Medd-i arız örnek ile çok daha net bir şekilde anlaşılabilir.

اِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَل۪ينَ۞ عَلٰي

Baktığımızda ‘’ ي ‘’ med harfi olan ya ile karşılaşıyoruz. Medd-i arız olması için ardından bir geçici sükûn gelmesi gerektiğini biliyoruz. Bunu sağlayan ise nun harfi yani ‘’ ن’’. Burada medd-i arız olduğundan dolayı ‘’ ل’’ Lam harfinde uzatılarak okuma gerçekleşir. Miktar dört elif miktarıdır. Tabii ki bunun istisnai durumu kelimede durulup durulmayacağıdır. Zira kelimede herhangi bir duraksama olmayacaksa hereekeli okunup yalnızca bir elif miktarı uzatılması gerekir.

Medd-i Arız Ne Kadar Uzun Okunur?

Medd-i arız olduğunda normal şartlarda dört elif miktarı uzatılarak okumak gerekir. Tabii ki okuma tarzınızın burada çok önemli bir faktör olduğunu unutmamalısınız. Örneğin tûl tarzıyla okurken dört elif olan medd-i arız uzatma miktarı kasr okuyuşunda bir elif iken tevassut okunuşunda da hıza bağlı olarak iki veya üç elif miktarıdır.

Medd-i Arız Tecvid Hükmü Caiz Midir?

Medd-i arız caiz olan tecvid hükümlerinden birisidir. Uygulanması önemlidir.

Medd-i Arız İçin Hangi Tecvid Hükümleri Uygulanabilir?

Tecvid hükümleri açısından medd-i arız incelendiğinde pek çok farklı seçenek olduğu görülebilir. Bunları şöyle sıralayabiliriz.

Kelimenin son harfi üstünlü olduğunda

Medd-i arız olan kelimenin son harfi üstünlüyse bu durumda üç vecih uzatma yapılması gerekir. Yani üç elif miktarı uygun ve caizdir. Yalnızca okuma tarzlarına bağlı olarak uzun okumalarda dört, orta okumalarda iki, kısa okumalarda ise bir elif miktarı yapılmasına dikkat edilmelidir.

Kelimenin son harfi esireli olduğunda

Bu durumda her okuma türünde dört vecih uzatılması gerekmektedir. Yukarıda olduğu gibi farklı uzatmalar söz konusu olmaz. Çünkü medd-i arız eğer esireli bir harf ile denk geldiğinde tûl, tavassut, kasr ve revm gibi farklı okumalarda da üç vecih uzatılmalıdır.