Lale Devri Hangi Zamanı Kapsar? Özellikleri Nelerdir?

lale-devri-nedir-tarihi-nedir

Lale Devri, Osmanlı İmparatorluğu’nun 1718-1730 senelerini kapsayan 12 senelik bir dönemdir. Yenilgi sonrası Avusturya ile yapılan Pasarofça Antlaşması devri başlatmış ve 12 sene sonra Patrona Halil İsyanı ile son bulmuştur. 3. Ahmet o dönemde padişahlık yaparken Sadrazam Damat İbrahim Paşa bu dönemde çok etkin olmuştur. 

Lale Devri (1718-1730)

Osmanlı çok fazla savaşmış ve artık eski gücünde olmadığı için yenilgiler almaya başlamıştı. Dönemin sadrazamı da artık biraz dinlenme vaktinin geldiği düşünmekteydi ve Lale Devri başladı. Amaç huzur bulmak olsa da dinlenme olayı başka bir boyuta taşındı ve sadece eğlence amacı güdülmeye başlandı. Tabii, bu eğlenceyi sadece merkezi yerler tattı. Lale Devri ismini alması da aslında kentteki lale bahçelerinden kaynaklanıyordu. 

Lale Devri’nde Ne Gibi Yenilikler Yapıldı? Özellikleri Nelerdi?

En önemli özelliği ilk defa Türk Matbaasının kurulmasıydı. İbrahim Müteferrika – Sait Efendi iş birliğiyle yapıldı. 

Tabii, o dönemde dini eserler yazanlar geçimini bu sayede kazanıyordu. Hattatlar ve kitapların ciltlerini yapan kişiler işsiz kalmasın diye Kur’an-ı Kerim’in basılması yasaklandı. Aslında izin verilseydi daha hızlı basım olabilir ve daha çok kişiye ulaşabilirdi. 

İlk Türk matbaasında, basımı yapılan ilk eser ise Vankkulu Lügatıt oldu. Eser Vani Mehmet Efendiye aittir. 

Yangınların artmasıyla beraber yangın söndürme ihtiyacı doğdu. Yeniçerilerin yer aldığı tulumbacılar Lale Devrinde kurulmuştur. 

Çiçek aşısının tarihi de çok eskidir ki o da bu döneme denk gelmektedir. 

Çok popüler olan Doğu Klasikleri, Türkçe diline çevrilerek matbaada basıldı. 

Osmanlı’da sanat alanında ilerleme yavaşken Lale Devri’nde biraz daha ilerleme kaydedildi. Resim, minyatür, edebiyat…

Kütüphanelerin kurulması da bu devre aittir. 

Lale Devri’nin bilinen en değerli şiir yazarı Nedim’dir. Minyatür sanatçısı ise Levni olarak bilinmektedir. Birçok sınavda soru olarak karşınıza gelebilir. 

Çini, kağıt, kumaş fabrikalarının açılışı da bu döneme ait bir özelliktir. 

Eskiden Avrupa’dan pek esinlenilmezdi. Lale Devrinde Barok-Rokoko mimarisi de Osmanlı’da görülmeye başlandı. 

Avrupa’da neler yaşanıyor? Olup bitenleri takip etmek için elçilik sistemine geçildi. Lakin bunlar şimdilik kalıcı değildi. 28. Çelebi Mehmet, geçici olarak atanan ilk elçi olmuştur ve Paris Sefaretnamesi eserini kaleme almıştır. 

İstanbul Antlaşması Maddeleri (1724) 

Osmanlı’da Lale Devri yaşanırken İran’da farklı mücadeleler baş göstermeye başlamıştı. Şii Sünni mücadelesi sonrası Sünniler çaresiz kalınca Osmanlı’nın desteğini talep ettiler. Bu çağrıya kayıtsız kalmaya ordu, İran’a gitti ama burada Rusya’nın olduğunu fark ettiler. Fransa araya girerek Osmanlı ile Rusya arasında İstanbul Antlaşmasına imza atıldı. 

  • Gence, Kara bağ, Revan ve Tebriz Osmanlı toprağıdır. .
  • Hazar Denizi’nin kuzeyi ve Dağıstan Rusların olacak.
  • Bu antlaşma Osmanlı ile Rusya arasında yapılan ilk ittifak antlaşması olarak kayıtlara geçmiştir.

Patrona Halil İsyanı (1730) Nedir?

Osmanlı’nın İstanbul gibi merkezi yerleri keyif çatarken halkta durum aynı değildi. Patrona Halil, bu durumu hazmedemedi. Birileri kesesini dolduruyor, milletin hakkını yiyor, diğer yandan eğleniyordu. Patrona Halil isyanın ateşini yakmış olsa da tek neden bu değildi. İbrahim Paşa, kendi akrabalarını çok yüksek makamlara atamıştı. Ayrıca İran ile yapılan mücadelede de istenen başarı sağlanamamıştı. Neticede isyan başladı ve İbrahim Paşa isyanda öldü. 3.Ahmet ise tahtı bırakmak zorunda kaldı. Lale Devrinin bitişinden sonra tahta gelen padişah ise 1.Mahmut’tur. İsyan eden vatandaşlar bahçeleri talan ederken matbaaya zarar vermemişti. Aslında bu dönemki halkın bütün yeniliklere de karşı çıkmadığını ortaya koydu. 

Yazı gezinmesi

Mobil sürümden çık