Külli irade nedir ve külli iradenin cüzi iradeden farkı nedir ve külli irade nasıl olur sorularının yanıtlarını sizler için derledik.
Küllî irade Allah’a mahsus olan ve her işte sonsuz olarak yaratabilen ilahi bir irade olarak bilinmektedir. Cüz’i irade ise, insanın kendi iradesini kullanarak yapmış olduğu seçimler ve tercihleri ifade etmektedir.
Külli irade konusu kadere iman konusu içinde yer alan ve insanın kaderini belirlemesi noktasında da önemli hassas bir şekilde oluşturulan bir irade olarak kabul edilmektedir.
Allah’ın bilmesi ve yaratması ile oluşan tüm evreleri ve tüm kainatın oluşumu alemlerin yaratılması ve insanın kaderinin şekillenmesi gibi tüm konular külli irade içinde olmaktadır. Bu nedenle külli irade içerisinde insan iradesinin bir rolü yoktur denilmektedir.
Cüzi irade ise insanın kendi aklı ve fikrini kullanarak dilediğini yapmakta özgür olması ve istediği seçenekleri seçebilmesi özgürlüğüdür. Allah’u Teala insanlara cüzi irade vererek dünya üzerinde onları imtihan etmekte ve istedikleri yollara gitme tercihini yine insanın iradesi ile seçmesine izin vermektedir.
Dünyanın ve kainatın yaratılması külli iradenin bir sonucu iken insanın bunda ve insanların yaratılmasında hiçbir iradesi yer almamaktadır. İnsanın iradesi cüzi olup yalnızca imtihan olunduğu alanda ve bölümde olmakta ve sınırlı olarak bulunmaktadır. Örneğin kişi dünya üzerinde ibadet yapmakta veya yapmamakta kendi iradesiyle tercih yapabilmektedir. Kişi doğru yola gitmek isterse Allah’u Teala ona bu yolu yaratırken kişi kötü bir yol tercih ederse Allah’u Teala ona yine bu yolu yaratmakta ve onu imtihan etmektedir.
Külli İrade Örnekleri Nelerdir?
- İnsan bedeni içinde bulunan sistemler, kalp, böbrek, akciğer ve dolaşım sistemi gibi sistemlerin kendiliğinden yaşamı sürdürmesi.
- Dünyanın dönüşü, yıldızların yerleri, Güneşin konumu ve dönüşüdür.
- Dünyanın şekli dönüşü ve dönüş hızı, Aya olan uzaklığı, Güneşe olan uzaklığı ve bunun gibi insanın elinde olmayan yaratılmış kainat olayları külli iradenin en güzel örneğidir.
- Dünyaya gelecek insan sayısı, bebeklerin cinsiyeti, ölecek olan insanların sayısı Allah’u Teala’nın külli iradesine bağlıdır.
