Herhangi bir konumun sıcaklık dağılımını gösteren haritalar
Herhangi bir konumun sıcaklık dağılımını gösteren haritalara izoterm harita denir. İzoterm haritalar çizilmeye başlanmadan evvel bölge belirlenir ve bu bölgede hangi noktalarda meteoroloji istasyonu olduğu tespit edilerek harita üzerinde işaretlenir. İzoterm haritalarda sıcaklık değerleri düşük ve yüksek olarak belirlenir ve ardından ortalama sıcaklık değerleri saptanır. Bu datalara göre de izotermlerin dereceleri belirlenir.
Bir sonraki adımda izoterm haritalarda en yüksek sıcaklık değerlerinin ve en düşük sıcaklık değerlerinin izotermleri çizilerek devam edilir. İzoterm çizimleri bittikten sonra meteoroloji istasyonlarının hangi sıcaklık değerlerine sahip olduğu yazılmalıdır.
İzoterm haritalarda bazen kapalı daireler şeklinde oluşan adacıklar dikkat çekebilir. Bu adacıklar düzenli sıcaklık artışı yerine yer yer görülen daha düşük sıcaklık değerlerini sembolize eder. Bunun tam tersi ise yine mümkündür. Bu bölgelerde de çok daha yüksek sıcaklık değerleri gözlemlenir ve yine bu adacıklar görülebilir.
Yüksek sıcaklık adacıkları olarak karşımıza çıkan bu kapalı daireler izoterm çizgileriyle ayrıştırılır. Ayrıca izoterm haritaları iki farklı türe ayrılır.
- Gerçek İzoterm Haritaları
Gerçek izoterm haritaları çizilirken gerçek sıcaklık değerleri kullanılır. Yani tüm sıcaklık değerleri yeryüzünde ölçülenle birebirdir.
- İndirgenmiş İzoterm Haritaları
Sıcaklık değerlerine pek çok detay etki edebilir. Bunların başında da yükselti gelir. İndirgenmiş izoterm haritalarda yükselti farklılıkları baz alınmaz. Her nokta deniz seviyesinde kabul edilerek çizilir. Yani yükselti farkı olmadığından dolayı her yerin yükseltisi 0 metre olarak ele alınır.
İzoterm Haritaların Özellikleri
İzoterm haritaların özellikleri arasında şunlar önemlidir.
- Gerçek izoterm haritalarda ve indirgenmiş izoterm haritalarda görülen izotermler eşdeğer sıcaklık çizgileridir. Birbiriyle aynı sıcaklık değerlerine sahip noktaları gösterir.
- Gerçek izoterm haritalar yükselti farklılıklarından kaynaklı olan sıcaklık değişimlerini görmeye yardımcı olur. Fakat yükseltilerin sık değiştiği noktalarda bu ciddi bir iş yükü anlamına gelir. Bundan dolayı yükselti farklılıklarının yok sayıldığı indirgenmiş izoterm haritaları hazırlanabilir.
- Bir izoterm haritasıyla sıcaklık dağılımının ne denli farklı yayıldığı gözlemlenebilir.
- İndirgenmiş izoterm haritaları her noktanın deniz seviyesiyle aynı yükseltide olduğu öngörülerek çizilmiştir. Yani yükselti farkı yoktur ve her yer 0 metre olarak baz alınır.
- Enlemlerde yaşanan sıcaklık sapmaları genellikle karasallıktan ya da sıcak su kaynaklarındandır.
- İndirgenmiş izoterm haritalarda enlemden kaynaklı sıcaklık farklarından korunmak adına indirgenmiş sıcaklık eğerleri tercih edilmektedir.
- İndirgenmiş sıcaklık değeri yükselti farkından kaynaklı olan değişimin sıcaklık derecesine eklenmesiyle tespit edilir.