Vali tarafından yönetilen, yüz ölçümü ve nüfusu ilçeye göre daha büyük olan yerleşim merkezlerine il denir. Şehir ve vilayet olarak da kullanılan il kelimesi, Türkçe kökenli bir sözcüktür. Ülkemizde seksen bir tane il bulunmaktadır. İllere bağlı olan, daha az nüfusa ve yüz ölçümüne sahip yerleşim yerlerine ise ilçe denilmektedir. İl ve ilçe yönetimi birbirinden ayrılmıştır. İlçeler valiliğe bağlı kaymakam tarafından yönetilmektedir. Kaymakamları valilik atamaktadır. İl ve ilçe yönetiminde valide, kaymakamda cumhurbaşkanlığına bağlı bir şekilde hizmet vermektedir. Genel görevlerin yanı sıra özel görevlere de sahip olan vali ve kaymakamlar il ve ilçenin düzeninden sorumlu kişilerdir.
İl Yönetiminde Valinin Görevleri
Vali görevi gereğince belediye başkanı ile eş değer yetkilere sahiptir. Cumhurbaşkanlığınca kanun, mevzuat, kanun hükmündeki kararnameyi uygulamakla görevli olan valinin özel yükümlülükleri de bulunmaktadır. Valinin genel olarak il yönetimindeki görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- İl için gelen bağışları kabul ederek, ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak.
- Özel il idarelerinin denetlenmesini düzenli ve uygun bir şekilde sağlamak.
- Bütçe dağılım planını yapmak.
- Yetkili organlar için kararlar alarak bu kararları uygun bir biçimde uygulamaya sokmak.
- Devlete bağlı il genelindeki tüm kurum ve kuruluşların denetimini düzenli bir şekilde titizlikle sağlamak.
- Kamu düzenini ve huzurunu kolluk kuvvetleri ile birlikte sağlamak.
- İl özel idaresi bütçesini hazırlamak ve bütçe dağılımı incelemek.
- Jandarma, gümrük muhafaza, polis gibi özel kolluk kuvvetlerinin de dâhil olduğu tüm güvenlik kurumlarını gereğince değiştirmek.
Valilik il yönetiminde devlete bağlı olan kurumların denetiminden sorumludur. Bu temel görev yerine getirilmediğinde vali görevden alınabilir. Valinin ana görevi ilin tüm idaresi ile ilgilenmek, toplumda güvenliği ve huzuru sağlamaktır. Kamu düzenini sağlamakla görevli vali, halkın ihtiyaçları ile de ilgilenerek il özel idareyi sürekli olarak denetlemektedir. İlin yönetimi ile ilgilenen vali il bütçesi, il özel idaresi gibi tüm konularla ilgilenen direk devlete bağlı olan yürütme organdır.
İlçe Yönetiminde Kaymakamın Görevleri
Kaymakam doğrudan devlet tarafından atanan, ilçeyi yönetmekle görevli validen sonraki en yetkili kişidir. Kaymakam, valiliğe bağlı olarak hizmet verir. Kaymakamın görevleri ise şu şekilde sıralanır;
- Bağlı olduğu belediyenin tüm haklarını korumakla yükümlüdür.
- Devlet dairelerinde belediyeyi temsil etmek.
- Belediyeye ait olan malların tümünü idare etmek.
- Bütçeyi korumak ve uygulamak.
- Belediye çalışanlarını belirleyerek atamak.
- Belediye bağlı olan tüm işletmeleri denetlemek.
- Bağlı olduğu ilçe halkının huzurunu ve güvenliğini sağlamak. Halkın ihtiyaçlarını gidermek.
Kaymakam devir ve teftişe çıkarak halkın ihtiyaçlarını öğrenir. Bu görevi yerine getirmeden önce valiliğe haber vermek zorundadır. Her yıl ilçeye bağlı köy ve mahalleler denetlenir ve raporlanır. Kaymakamlar valiler tarafından atanmaktadır ve bu sorumluluklar yerine getirilmediği takdirde görevden alınabilirler. Kaymakamlar hem Türkye’de hem de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde görev yapabilirler.
