İkileme nedir ve ikileme nasıl yazılır?
İkileme Türkçede yaygın olarak kullanılan ve amacı anlam bakımından cümleyi daha etkili hale getirmeye yarayan eş anlamlı, yakın anlamlı veya sesleri birbiriyle uyumlu sözcüklerin yan yana kullanılmasıyla oluşan sözcük grubuna verilen addır. İkilemeler anlamı pekiştirmeye de yararlar.
Örnek olarak aşağı yukarı, iri yarı, tıkır tıkır, şırıl şırıl gibi kelimeleri vermek mümkündür.
İkilemlerle oluşumları ve cümledeki görevleri bakımından farklı şekillerde incelenmektedir. İkilemeler yazılışında ayrı olan ve ard arda gelen kelimelerdir. Bunlara örnek olarak abuk subuk, deli dolu, kıpır kıpır, aptal saptal, kara kuru, koşa koşa, baka baka, sele, serpe, huyuna suyuna, enine boyuna, içine dışına, pılı pırtı, salkım saçak gibi örnekler yer almaktadır.
İkilemelerde özellikle isim durum ekleri ve iyelik ekiyle yapılan ikilemeler ayrı yazılmaktadır. Bunlara örnek olarak: iç içe, diz dize, el ele, baş başa, omuz omuza, yan yana, saç saça, dilden dile, daldan dala, gözden göze, elden ele, yandan yana, günden güne, içten içe, yıldan yıla; başa baş, bire bir (ölçü), dişe diş, göze göz, teke tek gibi örnekler yer almaktadır.
İkileme Örnekleri
Aynı Kelimenin Tekrarı İle Oluşan İkileme Örnekleri
- Annesine ulaşmak için koşa koşa gitti.
- Derslerin arasında bir baktık ki zıplaya zıplaya oynuyor.
- Onun yaptıklarını affedebilirim ama bile bile hata yapmasını affedemem.
- Geçtiğimiz yaz buradan döne döne geçmiştik.
- Sildiğim yazıları tekrar tek tek yazdım.
- Kollarımın ağrısından kıpırdamadan mışıl mışıl uyudum.
- Sınavlara harıl harıl çalışmam gerekirken ben oturup yazı yazıyorum.
- Beklediğim cevap gelmeyince onla bir daha asla yüz yüze gelmedim.
- Kedinin iplikle oynamasına katıla katıla güldü.
- Çektiğim videoları izlerken hüngür hüngür ağladı.
Eş Anlamlı Kelimelerden Oluşan İkileme Örnekleri
- Bugün sağlıklı olmayı seçip dost akraba eğlendik.
- İnsanın içinden geçenleri bağıra çağıra haykırması doğru mu?
- Geçtiğimiz tüm yollarda gördüğüm insanların tamamı köşe bucak bizden kaçtı.
- Beklediğim kargo gelmeyince firmayı arayıp ses seda çıkmadığını söyledim.
- Dünyada başarılı insanların sevdikleri işi yaptıklarını ve böylece mutlu mesut olduklarını gördüm.
- Okuduğum kitaplarda yer alan karakter güçlü kuvvetli ve iri yarıydı.
- Ders zili çaldığında çocuklar bazı eşyalarını gizli saklı masanın altına kaldırdı.
- Eski bir arkadaşımın ölüm haberini aldığımda derinden üzüldüğüm için ses seda çıkartasım gelmedi.
- Beni bu kadar hafife alman aslında senin içten içe sorunların olduğunu gösteriyor.
- Çantamın içindeki tüm eşyalar apar topar başka bir yere taşındı.
Zıt Anlamlı Kelimelerden Oluşan İkileme Örnekleri
- Bu araçla iyi kötü birçok yoldan geçtik çok vakit geçirdik.
- Seçtiğimiz arkadaşlarımızı güzel çirkin diye ayıramayız.
- Baktığım tüm işlerde az çok yabancı dil seviyesi isteniyordu.
- Dinlediğin şarkıların iyi kötü bir bestekarı bir yorumcusu vardı.
- En son kitabında yazarım siyah beyaz tavrını bir türlü çözemedim.
- Okulda bu kez sınav yaptığımda az çok demeden tümünü cevaplamak istiyorum.
- Hastanenin içinde bulunan tüm personel onun gelip gidip beni sormasına dayanamadı.
- Sevdiğimiz insanların elbette doğru yanlış özellikleri olacak.
- Aldığım elbisenin ucuz pahalı olmasına bakmam bence kumaşı önemlidir.
- Sıkıntıdan aç tok ne yaptığımı bilmez oldum.
Biri Anlamlı Diğeri Anlamsız Kelimelerden Oluşan İkileme Örnekleri
- Her gün markete gidip çer çöp ne bulduysa alıyor.
- Beklediği sonuçlar gelmeyince yarım yamalak da olsa bana gülümsedi.
- Dert ettiğin şeye bak ben her gün sana tek tük boya alırım.
- Saçlarım için bakım kremleri kullanmama rağmen zar zor eski haline geri döndürdüm.
- O geçmiş günlerin hatırına eski püskü kıyafetleri alıp hatıra olarak sakladı.
- Onun gülümsemesi deli dolu olması aslında içindeki fırtınanın bastırılamayışından kaynaklanıyor.
- O kumaşı keserken eğri büğrü keseceğini bildiğim için müdahale ettim.
- Karışmam dediği her şeye karıştıktan sonra beni zar zor ikna etti.
- Eski komşularıyla sıkı fıkı olduğu günleri artık çok arıyor.
- Tüm aile çoluk çocuk buradan taşındılar.
İkiside Anlamsız Kelimelerden Oluşan İkileme Örnekleri
- İşten her çıktığımda beni arayıp ıvır zıvır almam için yönlendiriyor.
- Ona baktığımda düşüncelerim allak bullak oluyor.
- İnsanın unutamadığı hiçbir şey yok hele hayat paldır küldür gelmeye başladıysa.
- Kerametin onda olduğunu sanıyor oysa ben ona abuk sabuk şeylerden uzaklaşmasını öğrettim.
- Son dakika gelmiş o abur cubur yiyerek vaktini harcıyor.
- İnsan hayatının son günü olduğunu öğrenseydi kim bilir nasıl allak bullak olurdu.
- Yeni okulu bitirince paldır küldür evlendirmeye ikna çalışmalarına başladılar.
- Coğrafya kaderdir deyip bizi eften püften nedenlerle aynı hayatı yaşamaya zorlamayın.
- İzlediğim filimde ilk başlarda çıtı pıtı bir kızdı.
- Yaptığım börekleri piknik kaplarına iyice yerleştirmeyince ortaya eciş bücüş bir şekil çıktı.
Yansımalardan Oluşan İkileme Örnekleri
- Gittiğimiz dağ evinin hemen karşısında şırıl şırıl akan bir dere gördük.
- Beklediğim kitaplar gelmeyince zırıl zırıl ağladım.
- Öğretmen sınıfa girdiğinde tüm öğrenciler vızır vızır kitap okuyordu.
- Ders zili çaldığında takur tukur ayak sesleri geliyor öğretmen sınıfa giriyordu.
- Annem en çok tencerenin fokur fokur kaynama sesini seviyor.
- Ellerime aldığımda minik serçenin çıtır çıtır yemi yediğini duydum.
- Samimi arkadaşlar her durumda kıs kıs gülebilir birbirine.
- Yeni taşındığımız evde sakin olmayı isterken her gün takır takır sesler duyuyoruz.
- Dağda yürürken etrafımı birden vızır vızır arılar sardı.
- O her zaman yolculukta horul horul uyuyor.
Hal Eki Alarak Oluşan İkileme Örnekleri
- Ona güven olmaz o daldan dala konmayı sever.
- Bana ummadığım bir yerden para gelince baş başa gelip planlar yaptık.
- En sevdiğim filmi izlerken birden göz göze geldik.
- Yaşamın ilk yıllarında biz bize mutluyduk.
- Fatma yakın geçmişte onunla kol kola resimler paylaşmıştı.
- Seçtiğimiz yolda sonunda baş başa kaldık.
- Aklımdan çıkmayan sahnede kana kan, dişe diş bir mücadele vardı.
- Bakkaldan aldığımız çikolata bile günden güne aynı tadı vermez oldu.
- Çektiğim çileler ben saklasam da istemeden kulaktan kulağa yayıldı.
- En kısa sürede doğrudan doğruya ona hesap soracağım.
-M Harfi Eklenerek Oluşan İkileme Örnekleri
- Sınıfta kala mala okulu bitirdik.
- Yoksul öğrencilere para mara veren yok mu?
- Bildiğim tüm yollardan kaya maya demeden geçildi.
- Ektiğimiz fidanlar soğuk moğuk demeden meyve verdi.
- Öğretmen her derste şaka maka bize iyi azar veriyor.
- Tanıdıklar içinde herkes bir mal varlığına sahip oldu bizde ise ev mev yok.
- Kurabiye yapmayı öğrendikten sonra bulaşık mulaşık yıkamadım.
- Bilgisayar açıldığında ders mers zaten onun aklına gelmez.
- Evlilik yıldönümünde çiçek miçek bir hediye aldığını görmedim.
- Ağaçtaki elmaları sert mert demeden yemeye başladı.
- Hayvanların içgüdüleri var onlar akıl makıl yürütemez.
- Elbisemde yırtık mırtık yok sen nereden çıkardın?
Sayılardan Oluşan İkileme Örnekleri
- Her gün bir iki okula geç kalmaya başladı.
- Sana verdiğim harçlıkları üçer beşer biriktirmelisin.
- Yazdığım yazıları bir bir kontrol ettim.
- Doktorlar ikişer üçer ameliyata girdi.
- Sayıkladığımda beşer beşer saymışım.
- Dikkatini yola ver ve içinden üçer beşer say böylece uykun gelmez.
- Saptanan rahatsızlıklar birer birer arttığında artık geri dönüşü olmadı.
- Kaza yerinde yedi sekiz kişi toplanmış yardım etmeye çalışıyorlardı.
- Bu iş sekiz on kişi ile bitecek bir iş değil.
- Yazdıklarının her birini ikşer ikişer okudum.
Bitişik Yazılan İkilemelere Örnekler
- Piknikte cızbız varsa başka bir çeşide gerek yok.
- Baktığım tüm sokaklarda onu bulamamak beni altüst etti.
- Oraya her gittiğimizde karmakarışık duygular içinde oluyorum.
- Sakladığım hediyeleri hoşbeş esnasında birden verdiğimde çok şaşırdı.
- Yazlıkta gördüğüm o kuş birdenbire havalandı.
- Ellerimi sımsıkı tutup beni bırakma dediğini hatırlıyorum.
- Bu konakta tüm odalar birbirine benziyor.
- Yaşlandığında tuhaf bir insana dönüştü kimseye selam vermiyor kimseyle yüzgöz olmuyordu.
- Çocukluğumun usta ismi şimdi birdenbire bir çocuk oluvermişti.
- Hüzünlü hikayesi herkesin dilinde kalmış o ise gitgide uzaklaşmıştı.