Hikâye
Hikâye ya da bir diğer adıyla öykü bir yazım türü olarak yıllardır varlığını sürdürmektedir. Hikâyeler kişilerin ve olayların bulunduğu, belli bir zaman dilimini kapsayan, gerçek olan ya da gerçekleşmesi olası kısa yazılardır. Hikâyelerin ortak özelliklerinden birisi bir anlatıcının bulunmasıdır. Üstelik hikâye dahilinde olan karakterlerden birisi olmak zorunda da değildir.
Hikâye anlatıcısı kişiler arasında olmayan ve yalnızca anlatıcı olarak var olan birisi olabilir. Buna bağlı olarak hikâye anlatıcısı birinci tekil şahıs ya da üçüncü tekil şahıs diyebiliriz. Haliyle ya birinci tekil şahıs olup kişilerden birisi olarak anlatıcıdır ya da üçüncü tekil şahıs olarak bir gözlemci vasfında anlatıcıdır.
Hikâyenin Unsurları Nelerdir?
Hikâyenin unsurları bir hikâye oluşabilmesi için gereken yapı taşlarıdır.
- Kişi
Hikâyelerde yaşanan olayların kahramanı olan kişiler vardır. Bazı hikâyelerde bir tek kişi dahi olabilir. Genellikle sayıca az olsa da tek kişi tercih edilmez. Hikâyede yer alan kişiler öykünün ne kadar akıcı olduğuyla alakalı olarak önemli bir parçadır.
- Olay
Mantık çerçevesinde belirli bir sıraya dizilmiş pek çok olay hikâyede anlatılmaktadır. Mevcut kişilerin yaşadıkları bu olay aslında tek bir temel olay ve bu olaydan türemiş yardımcı olaylara dayanır.
- Zaman
Her hikâye belirli bir zamanda başlar ve belirli bir zamanda biter. Olayların kişiler tarafından yaşandığı bu zaman dilimi hikâyede olmak zorundadır.
- Yer
Tabii ki dördüncü temel taş olarak yerden söz etmek gerekir. Kişilerin yaşadıkları olayı nerede yaşadıkları önemlidir. Çok ayrıntıya girmeye gerek olmamasına karşın hikâye içerisinde yer olarak pek çok mekân kullanılabilir. Betimleyerek okul, hastane, işyeri, ev gibi yerler hikâye son bulana kadar görülür.
Hikâyenin Özellikleri Nelerdir?
Hikâyenin özellikleri diğer yazım türlerinden ayrılmasını sağlamaktadır.
- Hikâyeler ya gerçek olayları anlatır ya da gerçekleşmesi muhtemel olan olaylar çerçevesinde yazılır.
- Hikâyelerde olay örgüsü çok daha kısadır. Roman ile kıyaslandığında daha az ayrıntı vardır.
- Hikâyeler olaya ya da duruma yöneliktir.
- Tarihte yazılmış olan ilk hikâye 14.yüzyıla aittir. Decameron isimli hikâyenin yazarı ise Boccaccio’dur.
- Tarihte Türk Edebiyatının ilk hikâye örneği ise Letaif-i Rivayet’tir. Eserin yazarı ise Ahmet Mithat Efendidir.
- Batı edebiyatı ekseninde yazılmış ilk Türk Edebiyatı eserinin ismi Küçük Şeyler olup Samipaşazade Sezai imzası taşımaktadır.
- Her hikâyenin sahip olması gereken kişi, olay, yer ve zaman olarak dört yapı taşı vardır.
- Roman ile hikâye karşılaştırıldığında hikâyede hem olay örgüsü daha zayıf, hem daha kısa, hem de kişi sayısı daha azdır.
- Bir hikâyenin kısımlarını ele aldığımızda ise serim ile başlayan, düğüm ile devam eden ve çözüm ile son bulan bir yapıyla karşılaşırız.
- Hikâyenin kahramanı olan kişiler tipe ve karaktere bağlı olarak iki farklı grupta incelenebilir.
