Dünyanın Kaç Katmanı Vardır? Bu Katmanlar Nelerdir?

Dünya’da 5 tür katman vardır.

Dünya’da 5 tür katman vardır. Bu katmanlar; gaz, su, yer kabuğu, magma ve çekirdektir. Katmanlar hakkında sizlere özel bilgiler derledik.

Dünya’nın katmanlarını düzenli tükettiğimiz sebze ve meyvelerde de görebiliriz. Karpuzu düşünün, dış kabuğu vardır, içinde meyvesi ve çekirdekleri bulunur. Karpuzdaki katman sayısı az olsa da mantığını daha rahat kavramanız için karpuz örneğini verdik. Dünya’nın katmanları; atmosfer, hidrosfer, litosfer, pirosfer ve barisferdir. Hava – su – taş – ateş – ağır küre olarak da katmanlarına ayrılır. İlk üçünü hepimiz görsek de son ikisini görmek mümkün değildir.

Dünyamızdaki katmanların en dış kısımdan içe doğru sıralanması aşağıdaki gibidir:

Dünya’daki Katmanlar

1. Gaz katmanı (Atmosfer)
2. Su katmanı (Hidrosfer)
3. Yer kabuğu (Litosfer)
4. Magma katmanı (Pirosfer)
5. Çekirdek katmanı (Barisfer)

Gaz Katmanı – Hava Küre – Atmosfer

• Dünya’daki ilk katman gaz katmanıdır, hava küre ya da atmosfer ismiyle de bilinmektedir.
• Gözlemlenen katmanların ilkidir.
• Bu katman Dünya’yı sarmalayan karışık gaz kütlelerinin birleşimiyle meydana gelir.
• Ayrıca atmosfer, su ve taş küreyi de çevrelemektedir.
• Gaz katmanı, canlıların hayatını sürdürebilmesi için ihtiyaç duyulan gazları içerir. Ayrıca atmosfer, canlıları, dünyayı zararlı ışınlardan koruyan kalkan görevi görür.
• Çok küçük yaşlarda öğrendiğimiz gibi, gaz katmanının yüzde 78’i azottan, yüzde 21’i oksijenden ve geri kalanı da diğer gazlardan oluşur ki içerisinde karbondioksit de vardır.
• Güneş çok kuvvetli bir enerji kaynağıdır, fazlası yaşamın yok olmasına neden olur, hava küre ısının bir miktarı hapsederek Dünya’daki sıcaklığı dengeler.
• İlk katmanımız aslında düzenli olarak yağışların ve rüzgârların oluşmasını da sağlayan katmandır.
• Yaşamamıza sağlayan oksijen atmosferin yeryüzündeki alçak bölümünde yer alır.
• Ne kadar yukarıya çıkarsak sıcaklık o denli düşer ve oksijen de azalır. Bu yüzden atmosferin üst noktalarında hayatta kalmak zorlaşır.

Su Katmanı – Su Küre – Hidrosfer

• Dünya’da en kolay gözlemlenen katman türüdür.
• Dünya’nın 4/3’ü sularla çevrilidir.
• İnsanlar dâhil bütün canlılar hayatta kalabilmek için suya ihtiyaç duyar. Vücudumuzdaki kanın, sindirimin hepsini sağlayan sudur.
• Su küre, hidrosfer sadece deniz, göl gibi sulardan oluşmaz. Yer altındaki kaynaklar da buna dâhildir. Yağışlar sonrası sular yer altına gider.
• Su katmanında sular tuz ve tatlı olarak ikiye ayrılır. Ama yüzde 97 oranı tuzlu kalanı ise tatlıdır.
• Hidrosferde döngünün hayati önemi vardır, o yüzden insanların bunu bilinçli kullanması ve muhafaza etmesi gerekir. Güneş belirli dönemlerde aşırısı sıcak olur ve sular buhara dönüşerek gökyüzüne çıkmaya başlar. Ardından tekrar farklı yağış türleri ile yere düşer. Bazıları deniz, okyanus bazıları da yer altı sularına katılır.

Yer Kabuğu – Yer Küre – Litosfer

1. İnsanların ve birçok canlının yaşamını sürdüğü katman olarak bilinir.
2. 3.gözlemlenen katman içinde yer alır.
3. Denizin dip noktaları, dağlar, ovalar dâhil olmak üzere bu alanlar yer küreyi oluşturur.
4. Yer kabuklarının bir kısmı çok kalın olurken kimisi incedir. Özellikle denizin en alt noktaları incelmeye başlar, dağlar ise aşırı kalındır.

Magma – Manto – Ateş Küre – Pirosfer Katmanı

Magma, manto, ateş küre ve pirosfer olarak dört farklı isimde adlandırabiliriz. Gözle görünmeyen katmanlardan biridir. Yer küre – çekirdek arasında yer alır. Özellikleri aşağıdaki gibidir:

• Yer kürenin alt kısmında bulunur.
• Sıcaklık o kadar fazladır ki eriyen kayalardan meydana gelir.
• Zaten ateş küre ismini almasının nedeni de aşırı sıcaklığıdır. Yer yüzüne nazaran çok fazladır.
• Birçok madeni eritebildiği için aslında verimlidirler.
• Ülkemizde aktif yanardağ olmasa da birçok ülkede aktif olanları vardır ve çıkan lav ateş küreden gelmektedir.

Çekirdek Katmanı – Ağır Küre – Barisfer 

Çekirdek, ağır küre ve barisfer isimleri ile biliniz. Dünya’nın ortasında bulunur. Bir eriği düşünün, dış katmanlarını soyduğunuzda çekirdeğe ulaşırsınız. Dünya’da sıcaklığı en fazla olan yer çekirdektir.

1. En sıcak katman olarak bilinir.
2. İç – dış çekirdek olarak 2 bölümden meydana gelir. İç olanı orta noktada olur ve sıcaklığı dıştan çoktur.
3. En ağır elementlerin yer aldığı katman olarak bilinir.
4. Günümüzdeki teknolojiyle ulaşılması zor olduğu için birçok kesim bilgi sahibi değildir.
5. Sıcaklığının 4500 derece olduğu tahmin edilmektedir.
6. Gözle görülemeyen katmanlardan biridir.

Duyu Organları ile Görülen – Hissedilen Katmanlar

• Hava
• Su
• Yer Küre

Duyu Organları ile Görülmeyen Katmanlar

• Magma
• Çekirdek

Yazı gezinmesi