Doğruluk ile ilgili deyimler ve atasözleri hayatımızı yönlendirebilecek bir yapıya sahiptir. Çünkü her insan özünde doğru bir insan olmayı ümit eder. Etik olarak da doğruluk tüm insanlığın kurtarıcısı olabilecek bir erdemdir.
Doğruluk Üzerine Atasözleri ve Anlamları
Doğruluk ile ilgili söylenmiş atasözleri ve bunların anlamları şu şekildedir.
- Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar
Bir insanın yaratılışı, büyüdüğü aile, aldığı eğitim ve çevresel faktörler ne kadar kötü olursa olsun kişisel gelişim doğruluğu bulmak için yeterli olacaktır.
- Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar
Her zaman doğruyu söyleyenler her zaman sevilmezler. Aynı zamanda doğrular çoğu zaman yalanlardan daha acıdır. Bu yüzden bazılarının hoşuna gitmez ve her koşulda doğruyu savunanlar bulundukları ortamlarda pek sevilmezler.
- Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek
Her zaman doğruyu savunan, doğru olanı konuşan ve doğruluktan yana olan kişilerin genellikle toplum tarafından sevilmediğini belirten atasözüdür. Yani doğru konuşuyorsanız her an orayı terk etmeye hazır olmanız gerekecektir.
- Doğru söz acıdır
Doğru konuşmak tüm yalanları, yanlışları ve noksanları açıkça söylemeyi gerektirir. Bu ise neredeyse tüm insanlığa ağır gelir. Aynı zamanda her zaman doğruyu konuşana bile.
- Doğru söz yemin istemez
Eğer bir kişi dürüst bir biçimde doğruyu söylüyorsa yemin etmesi ya da bir şeyin üzerine yemin getirmesi anlamsızdır.
- Doğrunun yardımcısı Allah’tır
Doğrudan sapmayan kişinin her zaman yanında Allah yardımcısı olacaktır.
Doğruluk Üzerine Deyimler ve Anlamları
Doğruluk ile ilgili deyimler ve anlamları ise şu şekildedir.
- Belini doğrultmak
Bel doğrultmak yaşanan kötü zamanları geride bırakmak için kullanılır. Genellikle de maddi zorluklar çekildikten sonra bu sıkıntıların bitmesi ile beraber söylenir.
- Burnunun doğrusuna gitmek
Aslında genel kullanımı burnunun dikine gitmek şeklindedir. Ancak bu kullanımı da mümkündür. Herhangi bir nasihat almayan, kimsenin önerilerine kulak asmayan ve hep kendi bildiğini okuyan kişiler için kullanılır.
- Doğru bildiğin yoldan ayrılmamak
Doğru bildiğin yoldan şaşmamak olarak da kullanıldığı görülebilir. Koşullar, durumlar, kişiler ve zaman ne getirirse getirsin her zaman kendi doğrularının peşinden gitme durumunu tarif eder.
- Eğrisi doğrusuna gelmek
Hiçbir umut beklenmeyen işin kâr etmesi, asla geri dönmez denilen bir insanın geri dönmesi gibi durumlar için kullanılır. Ümitsizliklerin ortasından doğan pozitif sonuçlar için kullanılır.
- Sermayeyi doğrultmak
Özellikle ticarete yeni atılanların işletmelerini açarken koydukları sermaye tutarını kazanmaları ve akabinde kâr etmeye başlamaları ile beraber kullandıkları tabirdir.
Doğruluk İle İlgili Söylenmiş Güzel Sözler
Ünlü düşünürlerin, din alimlerinin ve filozofların doğruluk üzerine söylemiş oldukları sözler şunlardır.
- Doğruların iki tarafı olur. Kabul etmeden önce iki taraftan da bakmış olmak en iyisidir. A. Claudius
- Doğruyu söylemek kolay ama anlatmak her zaman zordur. Cenap Şehabeddin
- Kendisine zarar geleceğini bilse dahi doğrudan şaşmayan sadıktır. Cüneyd-i Bağdadi
- Her zaman zihninin derinliklerinde doğruluk olsun. Enerjin, kalbinin güzelliği ve bilgi seni hayata bağlayacak en önemli şeylerdir. Samimiyetin, gönlünün zenginliği, merhamet ve ciddi olmak faziletin kaynağıdır. Confucius
- Eğer önceden doğruyu biliyorsanız yanlışı bulmak kolaydır. Önceden yanlışı biliyorsanız doğru hiçbir zaman bulunamayabilir. Farabi
- Doğru olan söz her zaman doğrudur. Kimden geldiğine bakmaksızın doğru sözü alın. Hz. Ali (r.a.)
- Doğruluk iyiliğe giden yolun başlangıcıdır. Ki iyilik de cennete giden yolun başlangıcıdır. Yalandan sıyrılıp kötülükleri def ettiğinizde cehennemden bir adım daha uzaklaşmış olursunuz. Kıyamet günü gelip çattığında peygamber de doğrular ve şehitlerle aynı safta olacaktır. Ahlakınla yaşa ve doğruluğun peşini bırakma. Hz. Muhammed (sav)
- Doğruluğun ucunda ölüm olsa dahi o yoldan asla sapma. Hz. Ömer (r.a.)
- Sen doğruysan tüm cümleler doğrudur, sen eğriysen eğer bulunmaz doğruluk. Yunus Emre