Doğal Filogenetik Sınıflandırma
Filogeni bir canlının tüm evrim gelişmelerini içinde barındıran geçmişe verilen isimdir. Filogenetik sınıflandırma ise canlıların evrimsel geçmişine göre akrabalık derecelerini inceler. İsveçli fizikçi ve biyolog Carl Linnaeus tarafından bulunmuştur. Doğal sınıflandırma olarak da anılan Filogenetik sınıflandırma da bazı hususlar ön planda tutulmaktadır. Canlının hücre tipi, hücre sayısı ve protein özellikleri gibi hususlara göre sınıflandırma gerçekleştirilir. Tüm bu hususlar bilgisayar yardımı ile analiz edilmektedir. İnsanların hayat ağacındaki gibi tüm canlıların doğal sınıflandırılması bir ağaç üzerinden oluşturulur. Bu oluşum bilgisayarlardaki algoritmalar sayesinde gerçekleştirilir.
Filogenetik Sınıflandırma Nasıl Yapılır?
Bilimsel olarak verilere dayanarak yapılan bu sınıflandırma çeşidinde ilk olarak homolog organlara bakılır. Yani bir canlının Evrim süreci boyunca değişen ve gelişen organları esas alınır. Kökenleri aynı olan fakat görevleri bu süreçte değişmiş olan organlara homolog denilmektedir. Bu homolog organlara göre canlıların akrabalık ilişkilerinin belirlenmesinde bazı hususlara bakılır. Bu hususlar ise şunlardır;
- Embriyonik benzerlik
- Biyokimyasal benzerlik
- Fosiller incelenerek elde edilen sonuçlar
- Fizyolojik benzerlik
- Homolog organ
Filogenetik Sınıflandırmaya Örnekler
Homolog organlar canlılarda benzerlik gösterebilmektedir. Örneğin bir insanın bacağı ile balinanın yüzgeci ya da bir atın ayağı homolog organa örnektir. Gelişmiş analizlerle ise DNA dizilimlerine ve protein yapılarına bakılarak canlıların akrabalık dereceleri ortaya konulur. Doğal sınıflandırma yapılırken kullanılan ölçütler ise şunlardır;
- Protein benzerlikleri
- DNA dizilimleri
- Evrim süreci benzerliği
- Hücre yapısı benzerlikleri
- Vücutlarda yer alan simetrik benzerlikler
- Boşaltım atıklarının benzerlikleri
- Homolog organ benzerlikleri
- Embriyonik benzerlikler
- Fizyolojik benzerlikler
İnsan ile Moli balığı arasında büyük gen benzerliği vardır. 46 kromozoma sahip olan bu iki canlı türü benzer özelliklere sahip olsa da genetik olarak akraba değildir. Filogenetik sınıflandırma bu ayrımı yapmamıza yardımcı olur. İlk kez John Ray doğal sınıflandırma yapmış ve bunun için kuş, böcek gibi canlıları kullanmıştır. Bu yöntem sayesinde bitkilerde tek çenekli ve çift çenekli olarak ilk kez ikiye ayrılmıştır. Doğal sınıflandırma yöntemi sayesinde genetik benzerliklerin olmasına rağmen her canlının akraba olmadığını, evrim sürecinden bu yana meydana gelen değişimleri daha net bir şekilde görebiliyoruz.
