Deizm, bilinmeyen ve dokunulmaz kalan yüce bir varlığa olan inançtır. Tanrı, evrendeki rasyonalitenin yalnızca ilk nedeni ve altında yatan ilke olarak görülür. Deistler, evrenin kendisini doğal yasalara göre yönetmesine izin veren, müdahaleci olmayan bir yaratıcı olan bir doğa tanrısına inanırlar. Kozmik süreci başlatan bir saatçi tanrı gibi, evren, Tanrı’nın denetimine ihtiyaç duymadan ilerler. Deizm, kesin ve değişmez yasaların, evreni kendi kendine işleyen ve kendi kendini açıklayan olarak tanımladığına inanır. Bu yasalar kendilerini aklın ve doğanın ışığıyla gösterirler. Akıl yürütmenin gücüne güvenmek, inancı insan mantığıyla değiştirir. İşte bazı deist akıl yürütme örnekleri:
Deizmin (Deistlerin) Kabul Ettiği ve Etmediği İnançlar Nelerdir?
Tanrı doğa ve akıl yoluyla tanımlanır, vahiy yoluyla değil. Tanrı’ya veya en azından ilahi bir ilkeye inanan deistler, Hıristiyanlığın, Yahudiliğin veya kişisel bir Tanrı’ya inanan herhangi bir dinin diğer ilkelerinden ve uygulamalarından herhangi birini takip eder. Herhangi bir deist tanrı, gücü iradesine eşit olan ebedi bir varlıktır.
Bazı deistler İsa Mesih’e inanırken bazıları inanmaz. Çoğu deist, İsa’nın ahlaki öğretilerini dikkate alır.
İncil, Tanrı’nın yanılmaz Sözü olarak kabul edilmez. Deistler, İsa’nın Tanrı’nın yeryüzünde reenkarnasyonuna dair kanıtları reddederler. Havarilerden gelen herhangi bir yazının veya Ruhtan ilham alan herhangi bir yazının güvenilirliğini reddederler.
Deizm’in bir akidesi, inanç maddesi, kutsal kitabı yoktur. Ne Şeytan ne de cehennem vardır, sadece insanın kendi mantığıyla üstesinden gelinebilecek kötülüğün sembolleri vardır.
İnsan, ahlak konusunda hangi makul yolu izleyeceğine karar verme yetkisine sahiptir. Deistler kendilerine özgür düşünenler derler.
Deistler vahiyleri ve vizyonları reddederler. Aydınlanmış bir deistin hayatında mucizeler ve kehanetler gibi şeylere yer yoktur.
Deizm’in bakanlara, rahiplere, hahamlara ihtiyacı yoktur. Bir bireyin ihtiyaç duyduğu tek şey, kendi sağduyusu ve insanlık durumunu düşünme yeteneğidir.
Deist Nedir?
Deist, evrenin Yaratıcısına inanan bir kişidir ve İngilizce’de, söz konusu Yaratıcıyı etiketlemek için Tanrı terimini kullanırız. Diğer dillerin farklı bir terimi olacaktır (İbranice = Elohim, Arapça = Allah, Latince = Deus, vb.) bu yüzden isme takılıp kalmayın.
Tanrı, evrende var olan her şeyin yaratıcısı olarak görülür. Nükleer füzyon, yerçekimi, termodinamik, evrim, yaşam, doğa yasaları vb. Bununla birlikte, deist Tanrı kavramının herhangi bir din, kutsal kitap veya ilahi vahiy ile ilgisi olmadığını anlamak önemlidir. Deizm inancına sahip kişilere deist ismi verilmektedir.
Bir Deist’in Dilinden! Tanrıya İnanıyorlarsa Neden Kitapları Kabul Etmiyorlar?
Peki deistler organize dini ve kutsal kitapları reddediyorlarsa, neden Tanrı’ya inanıyorlar? Geçerli soru ve işte cevap: çünkü biz seçiyoruz! Ne düşündüğünüzü biliyorum, bu yüzden bu konuya daha fazla açıklık getireceğim. Deistler, gözlem, kişisel deneyim ve bilim yoluyla doğayı ve/veya kozmosu inceleme eğilimindedir. Tasarımı çevremizdeki dünyada olduğu kadar evrende de görüyoruz. Rastgele meydana gelemeyecek kadar karmaşık olan çok fazla şey var. Örneğin:
- DNA. Bu küçük yaşam tohumu o kadar akıllara durgunluk veren bir kompleks ki, birçok genetikçi onun tasarlanması gerektiğini belirtti. Yıldız tozunun ve elementlerin bir araya gelmesi, biraz ısı vermesi ve DNA’yı yaratması mümkün değil.
- Hayatın karmaşıklığı. Fizikçiler, Dünya’da rastgele yaşam oluşma ihtimalinin 10 üzeri 40’ıncı kuvvet (bazıları 45 der) 1 olduğunu hesapladılar. Bu, arkasında 40 sıfır olan 10’da 1’dir! Tüm pratik amaçlar için, imkânsız bir görev…
- Evrim (ki bunu kabul ediyorum). Evrim, UZUN zaman dilimlerinde doğal olarak gerçekleşiyor gibi görünse de, bazı müdahaleler gerektiren evrim unsurları vardır. Örneğin, gözbebeklerini ve görmeyi ele alın. Milyarlarca yıl öncesinin organizmaları nasıl ve neden görme geliştirir?
Teori, bu organizmaların hayatta kalmak için güneş ışığını bulmak için mutasyona uğramasıyla gözbebeklerinin ve görmenin geliştiğidir, ancak bu, planın nereden geldiğini açıklamaz. Ne, Tabiat Ana bunu mu yaptı? Doğa Ana’nın ilahi bir zekası varmış gibi görünüyor! Deistler, Tanrı’nın doğa yasalarını yarattığını ve her şeyi harekete geçirdiğini ve evrim gibi şeyleri yönetenlerin bu yasalar olduğunu düşünme eğilimindedir. Tanrı’nın gemiyi yönlendirmesine gerek yok.
Örgütlü dini reddetmeye gelince, deistler kozmosun devasa boyutuyla uzlaştılar. Güneşimiz bir yıldızdır ve çevresinde yörüngede 8 gezegen vardır (üzgünüm Plüton) ve bu gezegenlerin yörüngelerinde uyduları vardır. Galaksimiz Samanyolu’nda yüz milyarlarca yıldız var. Görünür evrende yüz milyarlarca galaksi var. Küçük çamur topumuzun yaşam olan tek gezegen olduğunu düşünmek çok saçma. Sorunumuz, uzay araştırmaları söz konusu olduğunda sadece bebek olmamız. Küçük tek yıldızlı güneş sistemimizin ötesine geçecek teknolojiye sahip değiliz.
Dünya temelli dinler yer merkezli olma eğilimindedir. Bu, Dünya’nın yaratılışın merkezi olarak görüldüğü anlamına gelir. Eskiden bu inanç mantıklıydı çünkü yerde durup gökyüzüne bakardınız ve Güneş, Ay ve yıldızlar Dünya’nın etrafında dönüyormuş gibi görünürdü. Artık diğer astral bedenlerin Dünya döndüğü için gezegenimizin etrafında hareket ettiğini biliyoruz. Dünya saat yönünün tersine döndüğü için Güneş doğudan doğar ve batıdan batar. Yermerkezlilik teleskoplarla kanıtlandıktan sonra (teşekkürler Galileo!), dinler geri adım atmak ve bazı ciddi inanç değişiklikleri yapmak zorunda kaldı.
Pek çok dinin, özellikle de İbrahimî kökene sahip olanların, bariz bir şekilde erkek şovenist olduklarından bahsetmiyorum bile. Erkekler üstündür ve kadınlar aşağıdır. Kadınlar erkeklere öğretemez veya konuşamaz. Kadınların eğitime ihtiyacı yoktur ve kocalarına boyun eğmeleri beklenir. Yalınayak, hamile ve mutfakta… Ne saçma şey! Sadece bir grup ilkel insan erkek bu saçmalığı uydurabilirdi!
Deistler kendi dinini yaymazlar ya da suçluluk turları atmazlar. Korkutma taktikleri ve korku tacirliği yapmıyoruz. Tüm insanlara saygı duyuyoruz ve herkesin tüm gezegenin iyileştirilmesi için bir araya gelmesini istiyoruz. Hepimiz insan ırkı olarak Uzay Gemisi Dünyasındayız ve geleceğimiz için birlik olmalıyız. Dua eder miyiz? Bazılarımız öyle ama bu bir şey istemek için değil. Sadece yaşam için şükrediyoruz. Ahirete inanıyor muyuz? Bazılarımız öyle, ama ölümün ötesinde hiçbir şeyin kanıtlanamayacağını biliyoruz, bu yüzden ahlaki olarak yaşamaya ve en iyisini ummaya çalışıyoruz.
Son bir şey… Birçok bilim adamı (ve sayısız ateist) şimdi her yerde var olan görünmez bir Tanrı’yı reddederken, görünmez karanlık enerjinin evrene nüfuz ettiğine inanıyor. Deistler, Tanrı’yı erkek anatomisiyle tamamlanmış ölümsüz bir insan olarak düşünmezler. Tanrı bir Büyük Gökyüzü Babası değil. Eğer bir şey olursa, Tanrı doğanın bir tür maddi olmayan gücü olurdu… Belki de enerji. Eğer o karanlık enerji varsa ve bir tür aşkın zekaya sahipse, bu Tanrı’nın çok deist kavramı olurdu!
