Anı, yazarın bakış açısıyla hayatlarının önemli bir kısmı hakkında yazılmış bir anlatıdır. Genellikle otobiyografi ile karıştırılır, ancak birkaç önemli fark vardır. Yazarın bakış açısından bir otobiyografi de yazılır, ancak anlatı tüm hayatlarını kapsar. Öznel olmasına rağmen, öncelikle gerçeklere odaklanır. Hayatlarının tüm zaman çizelgesindeki kim-ne-ne zaman-nerede-neden-nasıl şeklinde böler.
Anı yazarları hayatlarında çok önemli bir an seçer ve olayı hikâye anlatımı yoluyla yeniden yaratmaya çalışırlar. Yazarın duyguları ve varsayımları anlatının merkezinde yer alır. Anılar hala olayın tüm gerçeklerini içerir, ancak yazar burada daha esnektir, çünkü bir hikâyeyi gibi başkalarının kanıtlayabileceği veya çürütebileceği gibi değil, hatırladığı şekilde yazar.
Anının Özellikleri
- Geçmişte yaşanmış olaylar anlatılır.
- İnsan hafızası her şeyi kaydetmez, ama bazıları çok yer kaplar, işte anıda unutulmayanlar yazılır.
- Anıda, yaşananlardan bir ders çıkarılmasını sağlamak veya birileriyle hesaplaşma güdülebilir.
- Doğrular yazıldığı için tarih açısından da önemlidir. Geçmiş olaylar birinci ağızdan öğrenilir.
- Anı yazarı, bir yazıyı kaleme alıyorsa bu hatıranın sürekli hatırlatılması gerektiğini düşünür.
- Yazarın kendi yaşadıkları olaylar olduğu için bireysel olarak yaptığı yargılamalar ve çıkarımlar yer alır.
- Ünlü kişilerin; bilim, sanat ve siyasilerin hayatlarını çalışma ve araştırmalarını ele alır.
Anı Nasıl Yazılır? Aşamalar Halinde Göz Atalım
Odağınızı daraltın
Anılarınız, sanki tüm kitap, yaşadığınız deneyimlerden bir veya iki temanın anlık görüntüsüymüş gibi yazılmalıdır. Hayatınızın pastayı temsil ettiğini düşünün ve ufacık bir parçası hakkında bir yazı kaleme alacaksınız.
Anılarınız bir otobiyografi olmadığı için hayatınızın bir zaman çizelgesini yaparak temalarınızı öğrenebilirsiniz. Okuyucularınızın sizi ve yaşadığınız belirli bir deneyimi çok daha derin bir düzeyde tanıyarak uzaklaşmalarını, aynı zamanda kendi deneyimlerine ilişkin kendi anlayışlarını hikâyenize uygulamalarını istiyor olabilirsiniz.
Hikayenizden daha fazlasını dahil edin
Odağınızı daraltsanız bile, yazma uğraşlarımızda daha büyük düşünmemiz gerekiyor.
Örneğin, Kamala Harris kariyerine devam ederken bir eş ve üvey anne olmakla ilgili bir anı yazsaydı, bu kadar büyük bir işi ve büyük hırsları varken bu rolleri nasıl oynadığına dair küçük bilgiler alırdı. Aynı zamanda ailelerin de karşı karşıya olduğu iktidardaki kadınların imkansız türden bir dengesi için kocasıyla yapmış olabileceği kavgalar da dahil olmak üzere samimi anlara girmemize izin verirdi.
Aynı şekilde, Madonna, kamuoyunun dikkatinden 20 yıl sonra kendini yeniden icat etmekle ilgili bir anı yazıyorsa, büyük olasılıkla müzik sahnesine geri dönmenin nasıl bir his olduğunu ve çocuklarını büyütürken seyahat etmeye ve performans sergilemeye nasıl devam ettiğini yazardı.
Bir anı yazdığınızı hayal edin, Himalaya Dağları’ndaki üç haftalık yürüyüşünüz hakkında Odak noktanız seyahatiniz ve yol boyunca kendiniz hakkında öğrendikleriniz olsa da, yer, deneyimlediğiniz insanlar ve yalnızca kendiniz hakkında değil, aynı zamanda kendi hakkında da öğrendiklerinizle ilgili diğer ayrıntıları da eklemek akıllıca olacaktır.
Bölgenin coğrafyasını ve tarihini tanımlayabilir, etkileşimde bulunduğunuz insanlar ve hayvanlar hakkında ilginç kesitler paylaşabilir ve zorlu yolculuğunuz boyunca ilerlerken tüm bunların anlamını keşfetmenizi tartışabilirsiniz.
Doğruları Yazın
Güçlü bir anı yazmanın en iyi ipuçlarından biri dürüst ve gerçek olmaktır. Bu genellikle yanıltıcıdır çünkü kitaplarımıza yazdığımız insanları yani ailemizi ve arkadaşlarımızı incitmek veya üzmek istemeyiz. Ancak hikayenizin gerçeğini araştırmanız önemlidir, bu bir yazar olarak yolculuğunuzu daha da zorlaştırsa da böyle olması gerekir.
Dürüstlük üzerine bir not daha: Anılar, gerçek kavramını sizin gözlerinizle gördüğünüz gibidir. Asla alaycı bir şekilde veya acı bir tonda yazmayın. Bir anı yazmanın motivasyonu intikam almak, sızlanmak ya da af dilemek olmamalıdır, sadece okuyucuların ilişki kurabileceği bir deneyimi paylaşmak olmalıdır.
Anılarınızda gerçeği abartmayın veya değiştirmeyin. Hatırlayamadığını fark edersen, sorun değil. Gidişata uygun şeyler yazabilirsiniz. Ayrıntılara göre doğru olan şeye sığınmalısınız. Anneniz belirli bir elbise giyerdi, en iyi arkadaşınız en sevdiği sakızı çiğniyordur, kardeşiniz size hakaretler eden cümleler kuruyordu gibi şeyleri yazabilirsiniz.
Uydurmanız ya da süslemeniz gerekmiyor, ancak hayatınızı cebinizde bir ses kaydıyla yaşamadınız, her şey hatırlanmayabilir, bu yüzden anı, hikayenizin duygusal gerçeğini onurlandırırken olanları yeniden yaratmakla ilgilidir.
Kendinizi okuyucularınız yerinize koyun
Güçlü yazarlar gösterir, söylemez. Ve bir anı yazarının başarısı için çok önemlidir, çünkü okuyucunuzu kendi bakış açınıza davet etmelisiniz ki kendi sonuçlarını çıkarabilsin.
Okuyucunun, her sahneyi görselleştirmesine yardımcı olan canlı bir dil kullanarak anıyı onların gözleri önünde açmaktır.
Belki de amcanızın alkolik olduğunu açıklamak istersiniz. Bunu doğrudan söylerseniz, açıklamanız muhtemelen yargılayıcı ve eleştirel olarak karşınıza çıkacaktır.
Bunun yerine, izleyicileriniz için bir resim çizin, böylece kendi başlarına bu sonuca varabilirler. Bunun gibi bir şey yazabilirsiniz:
Votka şişeleri yatak odasına saçılmıştı ve ben öğleden sonraya kadar kapısını çalmamayı zor yoldan öğrenmiştim. Çoğu günler gün batımına kadar yaşam alanlarımıza gelmezdi ve ben de para hakkında soru sormam gerekip gerekmediğini ölçmek için yüz ifadesini okurdum, sırf yatmadan önce bir öğün yemek yiyebilmek için. Alkolik denmemiş ama ima edilmiş.
Hikayenizi hayata geçirmek için kurgu unsurları kullanın
Anılardaki insanları birer karakter olarak düşünün. Harika bir anı sizi hayatlarının içine çeker. Nelerle mücadele ettikleri, nelerde başarılı oldukları ve neleri merak ettiklerini merak ederiz.
Anı, birkaç temel özelliğine odaklanır, karakterlerinin ve okuyucunun her birini derinlemesine tanımasını sağlar. Okuyucularınız, karakterleriniz hakkında duygular hissedebilmelidir; aşk, nefret ya da ikisi arasında bir şey olabilir.
Karakterlerinizi canlandırmak için karakterlerin ses tonu, nasıl konuştukları, vücut dilleri, hareketleri ve konuşma tarzları gibi ayrıntıları getirin. Yazarların karakterleri, aksanları, davranışları ve ortak değerleri aracılığıyla hikâyelerine nasıl yer ve ortam koyduklarını anlamak için diğer anıları inceleyebilirsiniz.
Anılarınız gerçek bir hikâye olsa da, kurgu unsurları onu okuyucularınız için çok daha güçlü ve eğlenceli hale getirebilir ve zanaatın bir noktası, okuyucularınızın biliyormuş gibi hissedeceği güçlü karakterler yaratmayı öğrenmektir.
Duygusal bir yolculuk yaratın
Okuyucularınızın ayaklarını yerden kesmeyi amaçlamayın. Okuyucularınızı ağızları açık, huşu içinde ya da gülerek, sempati ve üzüntü gözyaşlarıyla… Hepsini bir arada yapabilirseniz ne ala…
Onları bir duygusal yolculuğa çıkar ki sonraki bölümü okumaya, son sayfayı bitirdikten sonra sizi merak etmeye, arkadaşlarına ve meslektaşlarına kitabınızdan bahsetmeye motive eden. Okuyucularınızda bu duyguları uyandırmanın en iyi yolu, ana karakter olarak duygularınızı, anlatı yayınınız boyunca gerçekleşen olaylarla ilgili önemli düşünceler ve çıkarımlarla ilişkilendirmektir.
Kişisel gelişiminizi sergileyin
Hikâyenizin kahramanı olan kendinizdeki; gelişimini, değişimini veya dönüşümünü göstermiş olmanız gerekir
Kitabınız boyunca yaşadığınız deneyimler, yolculuğunuz boyunca sizi nasıl etkilediklerini, yaşadıklarınızın sonucunda nasıl büyüyüp değiştiğinizi ya da hayatta kaldıklarınızı gösterdiğinizde daha fazla ağırlık taşıyacaktır. Yaşadıklarınız hayata bakışınızı nasıl değiştirdi? Başkaları veya kendiniz hakkındaki düşüncelerinizi değiştirdiniz mi? Bir şekilde daha iyi veya daha bilge bir insan olmanıza yardımcı olur mu?
Bu genellikle bir anı yazmanın en zor kısmıdır, çünkü iç gözlem gerektirir. Bazen sonradan görme, kesinlikle kendi üzerine düşünme şeklindedir. Bilinmeyen bir anlayışla yazmanızı gerektirir.
