Anadolu
Anadolu ülkemiz topraklarının içerisinde yer alan ve tarihte çok önemli bir konuma sahip olan bölgelerin başında geliyor. Anadolu medeniyetleri ise bu bölgede kurulmuş ve insanlık tarihine de nispeten yön vermiş olan uygarlıkları temsil ediyor. İlk çağlarda başlayan Anadolu yerleşimi ise günümüzde de halen daha insanların yaşadığı bir coğrafya olmayı sürdürüyor.
Bundan kaynaklı olarak da her zaman için medeniyetler beşiği y ada uygarlıklar beşiği ismiyle anıldığını söylemek mümkün. Mezopotamya medeniyetlerinin etkisiyle Hititlerin ilk anayasayı ve kanunları uygulamaya başlaması bile insanlık tarihine sağladığı katkıyı gözler önüne serebiliyor. İlk çağlardan itibaren Anadolu medeniyetleri arasında en dikkat çekenler ise şöyle sıralanabilir.
- Hititler
- İyonlar
- Urartular
- Frigyalılar
- Lidyalılar
Günümüz hukuk bilinciyle kıyaslandığında en büyük adımları Hititler atmıştır. Özellikle kanunlar yaratarak buna uygun bir yaşam formu sunan Hititler aile düzeni, kadın hakları gibi pek çok kritere önem vermiştir. Meşruti krallık yönetiminin ilk örnekleri arasında yer alması da bu bağlamda Hititleri en önemli medeniyetler arasına sokmaktadır.
Hititler tarafından bir diğer önemsenen alan ise tarih oldu. Keza Hititler her yıl düzenli olarak o yıl içerisinde yaşanmış tüm hadiseleri kayda alır, bunu gelecek nesillere aktarırlardı. Aslında bunun temel amaçlarından birisi tanrı inancıyla bağıntılı olarak ona hesap vermekti. Günümüz tarih standartlarıyla örtüşmesinden ötürü tarih bilimine de katkıları son derece büyük olmuştur. Çünkü pek çok yazılı kaynakta yanlı bir ifadeye rastlamak mümkün iken Hititler yalnızca kazançlarını değil kayıplarını da anal ismini verdikleri bu yıllık kayıtlarla geleceğe aktarmayı başardılar. Tamamıyla tarafsız ve objektif bir dille tarihin raflarını oluşturdukları söylenebilir.
Hititler dışında Anadolu medeniyetleri arasında önemli bir yere sahip olan Urartular tarafından da tarım son derece gelişmiş bir biçimde uygulandı. Urartular tarımı layığıyla yapabilmek adına mimari çalışmaları da hat safhaya çıkaran bir uygarlık olmuştur. Çünkü Van gölü civarında yerleşmiş olan uygarlık tarım arazilerini verimli kullanabilmek için sulama kanalları inşa edip buraya aktarılacak su içinse barajlar yapmayı başarmıştır.
Aynı zamanda savunma aşamasında kullanılmak üzere kale ve surlarla medeniyetlerini güvence altına almayı başarmışlardır. Halk içinse yine mimari yönü ağır basan tapınaklar inşa etmeyi ihmal etmemişlerdir. Tarihte Urartular ile ilgili en önemli standartlar arasında madencilik ve kuyumculuk geliyor. Ayrıca sanata olan düşkünlükleri doğal ve değerli taşlardan ibaret olmamakla beraber oymacılık, heykelcilik, kabartma ve resim sanatlarında da Anadolu’da önemli bir sürecin başlamasına olanak tanımışlardır.
Herkesin bildiği üzere parayı bulan medeniyet olarak anılan Lidyalılar ticari zekalarıyla her zaman tarihte önemli bir yere sahip oldular. Konum olarak Küçük Menderes ile Gediz arasında bulunan, Kral Yolu olarak günümüzde de anılan ticaret yolunda çok başarılı girişimlerde bulundular. Ki zaten ticari açıdan parayı bir araç olarak kullanan ilk millet olmaları bunu kanıtlar niteliktedir.
Frigler ise konum itibariyle Kızılırmak ve Sakarya nehirlerinin arasında yaşamış, Fenike alfabesini kullanmış ve pek çok icadıyla insan yaşamına yön vermiş bir medeniyet olmuştur. Frigler en büyük katkıyı şüphesiz ki edebiyata katmışlardır. Fabl yani hayvanların konuşturulduğu hikâye anlatım sanatını ilk ortaya atan medeniyettir.
Özellikle Frigler ile bütünleşmiş olanlar arasında ağaç oymacılığı, kaya oymacılığı, madencilik ve dokumacılık vardı. Kaya oymacılığı ve ağaç işlemeciliği öyle gelişmiş seviyelerdeydi ki yaptıkları anıt mezarlar, tapınaklar halen daha Frigler ile anılmaktadır. Fibula isimli çengelli iğneden tapetes isimli çivisiz ahşap mobilyaya kadar çok sayıda icatları da üretim anlamındaki becerilerini ortaya koymaktadır.
