İslam tarihinde akabe biatleri oldukça önemli bir husustur. İsmini ise Akabe isimli bölgeden alır. Peygamber efendimiz Hz. Muhammed(sav) Mekke’ye yakın bir noktada, yaklaşık olarak 2 kilometrelik bir uzaklıkta yer alan Akabe isimli bölgede bu biati gerçekleştirmiştir. Bu yüzden de Akabe biati olarak anılmaktadır.
İlk etapta İslam tarihinin derinliğini bilmeyenler Akabe biatleri ile ilgili olarak Ürdün’de bulunan Akabe’yi baz alabiliyor. Oysa bu durum tamamıyla serbest çağrışımla yapılan bir yanlışlık. Çünkü Akabe biatlerinin Ürdün’de yer alan Akabe ile hiçbir ilgisi bulunmamaktadır.
- 1.Akabe Biati: 621
- 2.Akabe Biati: 622
Medinelilerle yapılan Akabe biatlerinin ilki 621 yılında gerçekleştirilmiştir. Birinci Akabe biati 12 kişilik bir heyetin Akabe bölgesine gitmesiyle hayata geçmiştir. Buna göre Yesribliler bazı konuları kabul edip biat etmeyi kabul etmişlerdir.
Birinci Akabe Biatinde Yesriblilerin kabul ettikleri ve Allah(c.c)’e ve peygamber efendimiz Hz. Muhammed(sav)’e biat ettikleri unsurlar şöyleydi.
- 10 Hazrecli, 2 Evsli Müslüman’ın bulunduğu 12 kişilik heyetle ilk Akabe biati Mekke’ye 2 kilometre yakında gerçekleştirilmiş ve Allah(c.c)’e şirk koşmayacaklarını kabul etmişlerdir.
- Hırsızlık yapmayacaklarına
- Zina yapmayacaklarına
- Çocuklarını öldürmeyeceklerine
- İftira atmayacaklarına
- Hayırlara vesile olan hiçbir işte peygamberimiz Hz. Muhammed(sav)’e karşı çıkmayacaklarına
Verdikleri tüm bu sözler ve varılan mutabakat sonucunda birinci Akabe biati gerçekleşmiştir. Birinci Akabe biatinin en önemli sonucu ise Yesrib’in neredeyse tamamının Müslüman olmasıdır. Keza biat etmeleri sonucunda peygamber efendimiz Hz. Muhammed(sav) bölgeye gitmesi için Mus’ab b. Umeyr’i göndermiş ve onlara İslam’ı öğretmelerini emretmiştir.
Medineli Müslümanlarla İslam ilmini paylaşan Musab b. Umeyr ise Yesribliler tarafından çok sevilmiş, inanılmaz bir inanç dalgası oluşmuştur. Geçen bir yıllık sürede Yesrib’in her sokağında Kuran sesleri duyulmaya, herkesin Müslüman olmaya başlamasıyla birinci Akabe biati pozitif sonuçlarını vermiştir.
Birinci Akabe biatinin gerçekleştiği 621 yılından bir sene sonra Yesriblilerin hemen hepsi Müslümanlığı kabul etmiş, Allah(c.c) ve onun elçisi Hz. Muhammed(sav)’e biat etmiştir. Tam bu aşamada ise hac mevsiminde peygamber efendimiz Hz. Muhammed(sav)’in tebliğ faaliyetleri için yaşadığı sıkıntılar için yol açan ikinci Akabe biati gerçekleşir.
İkinci Akabe biati yine bazı kuralların kabul edilmesine ve biat edilmesine dayalıdır. Fakat bu kez yalnızca İslami kurallar ve kaideler değil aynı zamanda sosyal ve siyasi hususlar da belirleyici faktörler arasında yer almıştır.
2.Akabe biatinde 2 kadın, 73 erkekten oluşan 75 kişilik bir ekiple Hz. Muhammed(sav) Akabe’de Yesribliler ile bir araya geldi. Yesriblilerin kabul ettiği ve biat ettiği unsurlar ise şunlardı.
- Peygamber efendimiz(sav)’i tıpkı Mekkeli Müslümanları korudukları gibi koruyacaklarına
- Kendi canlarını, ailelerini, çocuklarını, mallarını gözettikleri gibi gözeteceklerine
- Peygamber efendimiz Hz. Muhammed(sav)’e her durumda itaat edeceklerine
- Her türlü koşulda maddi yardımda bulunacaklarına
- Her zaman için iyiliğe yöneleceklerine, kötülükten uzak duracaklarına
- Korkmadan hakka yöneleceklerine
Bunların kabulüyle beraber Yesribliler yeniden biat ederek 2.Akabe biatinin gerçekleşmesini sağlamıştır. Ayrıca peygamberimizi Yesrib’e davet etmeleri ve tebliğ için ihtiyaç duyduğu yolun buradan açılacağını vurgulamışlardır. İslamiyet’in ilk dönemlerinde son derece önemli bir gelişme yaşanmasına, İslamiyet’in daha hızlı yayılmasına Akabe biatleri ciddi bir katkı sunmuştur.